Deilir ekki átjándu aldar sýn

Hlutfall lögfræðinga frá Háskólanum í Reykjavík (HR) sem í fyrstu tilraun stóðust réttindapróf til að starfa sem héraðsdómslögmaður er í ár hærra en hlutfall útskrifaðra lögfræðinga frá lagadeild Háskóla Íslands (HÍ). Tæp 69 prósent útskrifaðra nemenda HR stóðust prófið í fyrstu tilraun á móti tæpum 65 prósentum frá HÍ.

Hlutfallið breytist svo HR í óhag þegar einnig er horft til endurtektarprófs, en þá standast 73 prósent nemenda HÍ prófið á móti 68 prósentum frá HR.

Öllu færri útskrifaðir lögfræðingar frá Háskólanum á Bifröst og Háskólanum á Akureyri þreyta prófið og því vafamál hvort sú tölfræði sé samanburðarhæf. Í heild stóðust tveir nemendur af sjö frá Bifröst prófið í ár og einn nemandi af fjórum frá HA.

Þegar horft er til heildartalna áranna 2007 til 2010 virðist þó mega draga þá ályktun að útskrifaðir lögfræðingar skólanna séu misvel undir það búnir að þreyta héraðsdómslögmannsréttindapróf, eins og þau eru upp sett. Á tímabilinu hafa 84 prósent lögfræðinga frá HÍ staðist prófið, 76 prósent frá HR, 46 prósent frá Bifröst og 38 prósent frá Háskólanum á Akureyri.

Í forsíðufrétt blaðsins í gær fórst fyrir að taka fram að tafla sem sýndi hlutfall þeirra sem náð höfðu réttindaprófi til héraðsdómslögmanns árin 2005 til 2009 tók ekki til endurtektarprófa, heldur einungis fyrstu tilraunar. Af öllum sem þreyttu prófið á þessum árum féllu nærri 40 prósent í fyrstu tilraun. Í fréttinni lýsti Brynjar Níelsson, hæstaréttarlögmaður og formaður Lögmannafélags Íslands, áhyggjum af því að menntun lögfræðinga væri ekki nógu góð í öllum tilvikum. Hann kallaði eftir úttekt á laganámi sem hér færi fram og að kannað yrði hvort það fullnægði eðlilegum kröfum. Hann vill samræma kröfur sem gerðar séu til grunnáms í lögfræði í ólíkum skólum.

„Ég deili ekki þeirri átjándu aldar sýn sem birtist í skoðunum Brynjars Níelssonar um að það sé til eitthvað eitt samræmt laganámsfont sem öllum beri að fara eftir,“ segir Bryndís Hlöðversdóttir, forseti lagadeildar Háskólans á Bifröst.

„Að því er ég best veit er það ekki hugsun sem á sér neins staðar stoð í hinum vestræna heimi að til sé einhver slík skilgreining, eða að í sjálfu sér sé æskilegt að mennta alla lögfræðinga út úr sömu formúlunni. Ég tel þetta sorglega gamaldags viðhorf sem ég get á engan hátt tekið undir.“

Til viðbótar bendir Bryndís á að saga laganáms í nýju háskólunum sé stutt og varhugavert að draga of víðtækar ályktanir út frá tölfræðilegum samanburði á þeim. „Nýju skólarnir byggja nám sitt upp með öðrum hætti og leggja mögulega höfuðáherslu á aðra þætti en þarna reynir á. Það eru ekki allir lögfræðingar menntaðir til að verða lögmenn.“

Þá furðar Bryndís sig á því að formanni Lögmannafélagsins virðist ekki kunnugt um að reglulega séu gerðar úttektir á laganámi hér á landi.

„Það er í gangi gæðaeftirlit með þessu námi, en því miður finnst mér þetta viðhorf sem hann sýnir bera vott um að hann hafi ekki fylgst með því hvernig laganám hefur þróast í heiminum og að fjölbreytni sé æskileg í slíku námi.“

Þórður S. Gunnarsson, forseti lagadeildar HR, hafnar einnig gagnrýni Brynjars og telur hann skorta upplýsingar um inntak og gæði laganáms við skólann. Þórður kveðst ætla að svara Brynjari betur á vettvangi Lögmannablaðsins, en furðar sig, líkt og Bryndís, á því að hann skuli ekki vita um þær úttektir sem þegar hafi verið gerðar á laganámi í landinu, en niður­stöður tveggja slíkra sé að finna á vef menntamálaráðuneytisins.

[email protected]