Vegan Tama thai: „Ég prufaði mig lengi áfram að reyna að líkja eftir þessum rétti“

Gústi kokkur skoraði í síðustu viku á Völu að deila vegan uppskrift með lesendum, en hann var fyrstur í áskorendakeppninni okkar í tilefni af þáttunum Kjötætur óskast! Vegan með Lóu Pind, sem nú eru í sýningu á Stöð 2. Vala tók auðvitað áskoruninni og uppskriftin er hér neðar í fréttinni.

„Mér finnst ég vera lifa eftir eigin gildum og sannfæringu. Ég vil ekki að dýr eða menn þjáist og deyi fyrir mína tilvist og reyni að lifa samkvæmt því eins best ég get. Það er auðvitað stór plús líka að ég er með lægra kolefnisspor vegna þess að ég borða grænkeramat. Svo líður mér mjög vel líkamlega og heill heimur af matarmenningu hefur opnast, ég borða mun fjölbreyttari og bragðbetri mat í dag.“

Vala segir að fordómar og skilningsleysi fólks sé sennilega erfiðast við þennan lífsstíl.

„Að fólk þori ekki að bjóða okkur í mat lengur eða setur út á val okkar. Það er þó að breytast, grænkerum fjölgar mjög hratt ásamt umræðu og fræðslu um veganisma svo ég vona að þessi íhaldssama kergja sé á undanhaldi.“

Ganga með kálfa í níu mánuði

Það hefur ýmislegt komið Völu á óvart síðan hún breytti sínu mataræði fyrir fimm árum síðan.

„Ég varð vegan vegna þess að mér er annt um dýr svo það kom mér á óvart á þeim tíma að læra hversu mikið dýraafurðaframleiðsla mengar og hversu mikið heilsa mín og orka myndi breytast til batnaðar. Ég hætti mjög ung að borða kjöt en borðaði mjólk, egg og fisk í tugi ára en fór svo að fræða mig um mjólkurframleiðslu og gat ekki hugsað mér að styðja það að kýr séu sæddar og látnar ganga með kálf á hverju ári sem er tekinn af þeim við fæðingu svo við mannfólkið getum fengið mjólkina sem honum er ætlað. Kýr ganga með kálfa í níu mánuði, jafn lengi og við, mér fannst þetta ólýsanleg grimmd sem ég gat ekki réttlætt bara vegna þess að mér fannst ostur svo góður. Ég ákvað að taka þátt í veganúar og eftir það var ekki aftur snúið.“

Vala hefur verið í stjórn Samtaka grænkera síðan 2016 og tekið þátt í að skipuleggja átakið Veganúar árlega ásamt því að halda málþing, bíósýningar, pálínuboð og fræðsluerindi í skólum. Auk þess hefur hún frætt Íslendinga með því að skrifa ótal greinar og umsagnir við frumvörp um málefni dýra, náttúru og loftslags.

„Þar fyrir utan hef ég kennt fermingarbörnum um umhverfisáhrif dýraafurðaframleiðslu og dýrasiðfræði, ég hef skipulagt og tekið þátt í mótmælum vegna hvalveiða og loftslagsmála svo eitthvað sé nefnt. Ég nota hvert tækifæri sem ég get til að hafa áhrif, fræða og ræða um veganisma, umhverfis- og loftslagsmál.“

Topp íþróttafólk á grænkerafæði

Hún segir að með aukinni fræðslu og upplýstri umræðu þá hafi viðhorf fólks til grænkera snarbatnað. Margir hafi auk þess ákveðið að taka þetta skref vegna umhverfissjónarmiða og það er hið besta mál.

Hún segir að algengasti misskilningurinn varðandi grænkera sé að þau séu öll með næringarskort og að fólk þurfi kjöt og mjólk til að lifa heilbrigðu lífi.

„Það fer fjarri og margt af okkar sterkasta og besta íþróttafólki eru grænkerar. Fílar og górillur lifa á plöntufæði, það er enginn að spyrja sig hvar þau fá prótínið sitt,“ bendir Vala á.

„Markmið Veganúar er að vekja fólk til umhugsunar um áhrif neyslu dýraafurða og kynna kosti vegan fæðis fyrir heilsu, umhverfi og dýravernd. Ég mæli eindregið með því að fólk prófi að vera vegan í einn mánuð.“

Vala mælir með því að fólk noti síðurnar veganuar.is og graenkeri.is sem hjálpi fólki fólki að taka fyrstu skrefin. Hún deilir hér með uppskrift að Tama thai núðlurétt.

„Tama thai var uppáhalds réttur minn á Vínyl café sem var fyrsti vegan veitingastaður Íslands, það var tjúllaður núðluréttur. Ég prufaði mig lengi áfram að reyna að líkja eftir þessum rétti þegar staðurinn lokaði og tel mig hafa fundið ansi líkan rétt, þegar ég spurði kærasta minn og vini hvaða rétt ég ætti að deila þá sögðu öll Tama Thai enda slær þessi réttur í gegn hjá öllum sem hafa smakkað.“

Vala skorar svo á Davíð Sól Pálsson að deila einni af sínum trylltu kólumbísku uppskriftum.

Hér er uppskrift Völu af Tama thai fyrir tvo til þrjá, fer eftir hungri:

Tama thai

• Hrísgrjónanúðlur -hálfur poki frá Thai pride
• Tófu -einn pakki þétt (firm) tófú 450 gr
• Sveppir -ein askja
• Grænmetið sem er til (ég nota helst lauk, brokkolí, papriku, agúrku)
• Kasjúhnetur -ein lúka
• Mangó eða ananas eftir smekk

Sósa:

• 1 dl Hnetusmjör
• 2 msk sítrónusafi
• Smá vatn
• Sriracha sósa

Aðferð:

1. Ég marínera tófúið í teriyakisósu, chilli, hvítlauk, túrmerik og engiferi og steiki svo á pönnu þar til crunchy. 
2. Þar næst steiki ég sveppi, lauk, brokkolí, papriku og það grænmeti sem mér dettur í hug, bæti við örfáum mangóbitum eða ananas og að lokum kasjúhnetum.
3. Blanda sósu í blender en það má nota krukku og hrista.
4. Ég sýð núðlurnar í um það bil þrjár mínútur og kæli þær svo með ísköldu vatni (þá límast þær ekki saman) svo tek ég allt af steikarpönnunni, hita núðlurnar aftur á henni og blanda steiktu tófúinu og grænmetinu saman við og helli svo sósunni loks yfir þegar ég er búin að skammta í skálar. 
5. Ber þetta fram með myntu eða kóríander og sriracha sósu.