Krefjast þess að stjórnvöld efni samninga og taki á móti fötluðu flóttafólki Eiður Þór Árnason skrifar 26. ágúst 2021 07:01 Anna Lára Steindal, verkefnastjóri í málefnum barna, ungmenna og fólks af erlendum uppruna hjá Þroskahjálp. Samsett Landssamtökin Þroskahjálp krefjast þess að stjórnvöld hugi sérstaklega að því að taka á móti fötluðu flóttafólki frá Afganistan. Fáir hópar séu jafn berskjaldaðir við þær aðstæður nú ríki í landinu. Í áskorun til ríkisstjórnarinnar eru stjórnvöld sögð skuldbundin af samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks til að huga að vernd fatlaðs fólks á átakatímum. Ríkisstjórnin tilkynnti á þriðjudag að til standi að taka á móti allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan vegna ástandsins sem skapast hefur þar í kjölfar valdatöku Talibana. Meðal annars verður lögð áhersla á fjölskyldusameiningu og að aðstoða fólk sem starfaði með Atlantshafsbandalaginu, íslensku friðargæslunni og sótti jafnréttisskóla Sameinuðu þjóðanna. Hvergi er minnst á fatlað fólk í tillögum flóttamannanefndar eða yfirlýsingu stjórnvalda. Óvenjulega hátt hlutfall fatlaðra í Afganistan Þroskahjálp kallar eftir því að íslensk stjórnvöld gæti þess að fötluðu fólki bjóðist ekki síðri vernd eða stuðningur en annað flóttafólk. „Það er vitað að fatlað fólk er ákaflega berskjaldað þegar aðstæður eru svona og augljóst að stór hluti af fötluðu fólki kemst hvorki lönd né strönd án aðstoðar. Við vitum til dæmis að fólk sem verður viðskila við fjölskyldur sínar einangrast oft mjög mikið og það er mjög algengt að fatlað fólk njóti ekki lágmarksmannúðaraðstoðar í þessum aðstæðum,“ segir Anna Lára Steindal, verkefnastjóri hjá Þroskahjálp. Samkvæmt Mannréttindavaktinni er hlutfall fatlaðs fólks af heildarmannfjölda í Afganistan með því hæsta í heiminum. Í að minnsta kosti einni af hverjum fimm fjölskyldum megi finna einstakling með alvarlega líkamlega, vitsmunalega, skynjunartengda eða sálfélagslega fötlun. Anna segir að umtalsverður hluti afgönsku þjóðarinnar hafi slasast í áratuga löngum átökum og þá hafi reynt á andlega heilsu margra að þurfa að lifa við erfiðar aðstæður. Talið er að stór hluti þeirra milljóna Afgana sem eru nú á flótta sé fatlað fólk sem á í erfiðleikum með að fá mannúðaraðstoð. Líklegra til að þola ofbeldi „Reynslan sýnir að þegar fólk flýr stríðsátök er mikil hætta á að fatlað fólk sé hreinlega skilið eftir eða fari á mis við þá aðstoð sem veitt er flóttafólki. Vegna fötlunar sinnar á það erfiðara með að leita skjóls en annað fólk og þarf að þola ofbeldi og misnotkun af ýmsu tagi,“ segir í áskorun Þroskahjálpar til íslenskra stjórnvalda. Víða um heim hefur áhersla verið lögð á að vernda Afgana sem hafa staðið framarlega í mannréttindabaráttu. „Það eru kannski engir jafn berskjaldaðir í því tilliti og fatlaðar konur,“ segir Anna. Hún gagnrýnir að lítið hafi verið rætt um stöðu fatlaðs fólks í þessu samhengi. Brýnt sé að halda sjónarmiðum þeirra á lofti. Yfirvöld hér á landi ekki tekið mið af fötlun hælisleitenda Almennt er mun ólíklegra að fatlað fólk komi hingað til lands af sjálfsdáðum í leit að hæli. Anna segir nauðsynlegt að taka mið af fötlun í allri meðferð hælisleitenda og flóttafólks. Dæmi séu um að yfirvöld hér á landi hafi sýnt fötluðum hælisleitendum skilningsleysi. „Við höfum haft á okkar borði mál fólks sem er í hjólastól eða augljóslega fatlað og er jafnvel með heilbrigðisskjöl til að framvísa en ekki er tekið mið af fötluninni þegar úrskurður er felldur.“ Þó séu dæmi um að kærunefnd útlendingamála hafi í slíkum málum snúið við synjun Útlendingastofnunar á umsókn um hæli. „En okkur finnst skorta upp á skilning hjá yfirvöldum útlendingamála á þeim skyldum sem af samningnum leiða,“ bætir Anna við. Þar vísar hún meðal annar til eftirfarandi ákvæðis í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks sem Ísland hefur samþykkt: „Aðildarríkin skulu gera allar nauðsynlegar ráðstafanir, í samræmi við skuldbindingar sínar að þjóðarétti, þar með talið alþjóðleg mannúðarlög og alþjóðleg mannréttindalög, til þess að tryggja að fatlað fólk njóti verndar og öryggis þegar hættuástand ríkir, að meðtöldum vopnuðum átökum, neyðarástandi sem kallar á mannúðaraðstoð og náttúruhamförum.“ Anna segir mikilvægt að horfa heildstætt á stöðu fólks í Afganistan. „Það er okkar sýn að þegar þú ert í mannréttindabaráttu þá skiptir miklu máli að vinna sig út frá jaðrinum. Þeir sem eru í mestri og brýnustu þörf fyrir vernd hljóta að vera ofarlega á lista og ég get ekki ímyndað mér að það séu margir hópar í Afganistan núna sem eru í brýnni þörf en fatlað fólk.“ Afganistan Flóttafólk á Íslandi Flóttamenn Tengdar fréttir Því miður ekki bjartsýn á að allir komist á áfangastað Flóttamenn frá Afganistan gætu komið til Íslands strax á næstu dögum. Þingmaður Samfylkingarinnar kveðst því miður ekki bjartsýn á að allur hópurinn skili sér til Íslands. 25. ágúst 2021 19:01 Taka við allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan Íslensk stjórnvöld áætla að taka á móti allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan en heildarfjöldi liggur ekki endanlega fyrir. Ríkisstjórnin samþykkti í morgun tillögur flóttamannanefndar vegna þess ástands sem skapast hefur í Afganistan í kjölfar valdatöku Talibana. 24. ágúst 2021 11:22 Mest lesið Utanríkisráðherra Danmerkur: „Svona talar þú ekki við nána bandamenn þína“ Erlent Bein útsending: Deildarmyrkvi á sólu Innlent Vildu hætta Ameríkuflugi en keyptu svo 757-þotuna Innlent Ekki náð að góma þjófa í dulargervi Innlent Segir orðræðu varaforsetans ósanngjarna Erlent Tala látinna komin yfir þúsund Erlent Blöskrar biðlaunin: „Hvernig segi ég mig úr þessu drasli?“ Innlent Mengun úr jarðvegi orsakaði skrýtið bragð af neysluvatni Innlent Nýtt hverfi innblásið af gömlu Reykjavík Innlent Borgarfulltrúi sagður hafa sýnt ógnandi hegðun á íbúafundi Innlent Fleiri fréttir Blöskrar biðlaunin: „Hvernig segi ég mig úr þessu drasli?“ Grænlandsheimsókn Vance og tíu tíma langir tónleikar Mengun úr jarðvegi orsakaði skrýtið bragð af neysluvatni Bein útsending: Deildarmyrkvi á sólu Unglingur hrækti á lögreglumann Ekki náð að góma þjófa í dulargervi Vildu hætta Ameríkuflugi en keyptu svo 757-þotuna Fullveldi Íslands háð því að alþjóðalög séu virt Karlar eiga mjög erfitt með að viðurkenna risvandamál Nýtt hverfi innblásið af gömlu Reykjavík RÚV leiðréttir umfjöllun um mál Ásthildar Lóu Eldur í gömlu sundhöllinni í Keflavík Mannskæður jarðskjálfti og vasaþjófar í dulargervi Borgarfulltrúi sagður hafa sýnt ógnandi hegðun á íbúafundi Jagúar, skrautleg ferð, Baltasar Kormákur og fullt af „ís“ Eins leitað eftir slagsmál Greiða atkvæði um verkfall á Grundartanga Kæra skógrækt við Húsavík vegna rasks á varplendi fugla Lokaæfing fyrir almyrkva Vilja að bæjarstjóri lækki laun sín jafn mikið og bæjarfulltrúar Döpur vegna „hetjunnar“ Ástu og „ómaklegrar aðfarar“ RÚV Saka lögregluna um að rægja Kínverja Verður aflífaður eftir allt saman Harðir skjálftar í Asíu og Play til Möltu Lögreglustjóri mun stýra Mannréttindastofnun Vara við þjófum sem dulbúa sig sem ferðamenn Stuðningur við símabann í grunnskólum eykst og mælist 62 prósent Skoða hvort hægt sé að flýta uppbyggingu í Úlfarsárdal Bein útsending: Borgarstjóri ræðir húsnæðisuppbyggingu í Reykjavík Erlendir vasaþjófar herja á Þingvelli og fleiri ferðamannastaði Sjá meira
Í áskorun til ríkisstjórnarinnar eru stjórnvöld sögð skuldbundin af samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks til að huga að vernd fatlaðs fólks á átakatímum. Ríkisstjórnin tilkynnti á þriðjudag að til standi að taka á móti allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan vegna ástandsins sem skapast hefur þar í kjölfar valdatöku Talibana. Meðal annars verður lögð áhersla á fjölskyldusameiningu og að aðstoða fólk sem starfaði með Atlantshafsbandalaginu, íslensku friðargæslunni og sótti jafnréttisskóla Sameinuðu þjóðanna. Hvergi er minnst á fatlað fólk í tillögum flóttamannanefndar eða yfirlýsingu stjórnvalda. Óvenjulega hátt hlutfall fatlaðra í Afganistan Þroskahjálp kallar eftir því að íslensk stjórnvöld gæti þess að fötluðu fólki bjóðist ekki síðri vernd eða stuðningur en annað flóttafólk. „Það er vitað að fatlað fólk er ákaflega berskjaldað þegar aðstæður eru svona og augljóst að stór hluti af fötluðu fólki kemst hvorki lönd né strönd án aðstoðar. Við vitum til dæmis að fólk sem verður viðskila við fjölskyldur sínar einangrast oft mjög mikið og það er mjög algengt að fatlað fólk njóti ekki lágmarksmannúðaraðstoðar í þessum aðstæðum,“ segir Anna Lára Steindal, verkefnastjóri hjá Þroskahjálp. Samkvæmt Mannréttindavaktinni er hlutfall fatlaðs fólks af heildarmannfjölda í Afganistan með því hæsta í heiminum. Í að minnsta kosti einni af hverjum fimm fjölskyldum megi finna einstakling með alvarlega líkamlega, vitsmunalega, skynjunartengda eða sálfélagslega fötlun. Anna segir að umtalsverður hluti afgönsku þjóðarinnar hafi slasast í áratuga löngum átökum og þá hafi reynt á andlega heilsu margra að þurfa að lifa við erfiðar aðstæður. Talið er að stór hluti þeirra milljóna Afgana sem eru nú á flótta sé fatlað fólk sem á í erfiðleikum með að fá mannúðaraðstoð. Líklegra til að þola ofbeldi „Reynslan sýnir að þegar fólk flýr stríðsátök er mikil hætta á að fatlað fólk sé hreinlega skilið eftir eða fari á mis við þá aðstoð sem veitt er flóttafólki. Vegna fötlunar sinnar á það erfiðara með að leita skjóls en annað fólk og þarf að þola ofbeldi og misnotkun af ýmsu tagi,“ segir í áskorun Þroskahjálpar til íslenskra stjórnvalda. Víða um heim hefur áhersla verið lögð á að vernda Afgana sem hafa staðið framarlega í mannréttindabaráttu. „Það eru kannski engir jafn berskjaldaðir í því tilliti og fatlaðar konur,“ segir Anna. Hún gagnrýnir að lítið hafi verið rætt um stöðu fatlaðs fólks í þessu samhengi. Brýnt sé að halda sjónarmiðum þeirra á lofti. Yfirvöld hér á landi ekki tekið mið af fötlun hælisleitenda Almennt er mun ólíklegra að fatlað fólk komi hingað til lands af sjálfsdáðum í leit að hæli. Anna segir nauðsynlegt að taka mið af fötlun í allri meðferð hælisleitenda og flóttafólks. Dæmi séu um að yfirvöld hér á landi hafi sýnt fötluðum hælisleitendum skilningsleysi. „Við höfum haft á okkar borði mál fólks sem er í hjólastól eða augljóslega fatlað og er jafnvel með heilbrigðisskjöl til að framvísa en ekki er tekið mið af fötluninni þegar úrskurður er felldur.“ Þó séu dæmi um að kærunefnd útlendingamála hafi í slíkum málum snúið við synjun Útlendingastofnunar á umsókn um hæli. „En okkur finnst skorta upp á skilning hjá yfirvöldum útlendingamála á þeim skyldum sem af samningnum leiða,“ bætir Anna við. Þar vísar hún meðal annar til eftirfarandi ákvæðis í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks sem Ísland hefur samþykkt: „Aðildarríkin skulu gera allar nauðsynlegar ráðstafanir, í samræmi við skuldbindingar sínar að þjóðarétti, þar með talið alþjóðleg mannúðarlög og alþjóðleg mannréttindalög, til þess að tryggja að fatlað fólk njóti verndar og öryggis þegar hættuástand ríkir, að meðtöldum vopnuðum átökum, neyðarástandi sem kallar á mannúðaraðstoð og náttúruhamförum.“ Anna segir mikilvægt að horfa heildstætt á stöðu fólks í Afganistan. „Það er okkar sýn að þegar þú ert í mannréttindabaráttu þá skiptir miklu máli að vinna sig út frá jaðrinum. Þeir sem eru í mestri og brýnustu þörf fyrir vernd hljóta að vera ofarlega á lista og ég get ekki ímyndað mér að það séu margir hópar í Afganistan núna sem eru í brýnni þörf en fatlað fólk.“
Afganistan Flóttafólk á Íslandi Flóttamenn Tengdar fréttir Því miður ekki bjartsýn á að allir komist á áfangastað Flóttamenn frá Afganistan gætu komið til Íslands strax á næstu dögum. Þingmaður Samfylkingarinnar kveðst því miður ekki bjartsýn á að allur hópurinn skili sér til Íslands. 25. ágúst 2021 19:01 Taka við allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan Íslensk stjórnvöld áætla að taka á móti allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan en heildarfjöldi liggur ekki endanlega fyrir. Ríkisstjórnin samþykkti í morgun tillögur flóttamannanefndar vegna þess ástands sem skapast hefur í Afganistan í kjölfar valdatöku Talibana. 24. ágúst 2021 11:22 Mest lesið Utanríkisráðherra Danmerkur: „Svona talar þú ekki við nána bandamenn þína“ Erlent Bein útsending: Deildarmyrkvi á sólu Innlent Vildu hætta Ameríkuflugi en keyptu svo 757-þotuna Innlent Ekki náð að góma þjófa í dulargervi Innlent Segir orðræðu varaforsetans ósanngjarna Erlent Tala látinna komin yfir þúsund Erlent Blöskrar biðlaunin: „Hvernig segi ég mig úr þessu drasli?“ Innlent Mengun úr jarðvegi orsakaði skrýtið bragð af neysluvatni Innlent Nýtt hverfi innblásið af gömlu Reykjavík Innlent Borgarfulltrúi sagður hafa sýnt ógnandi hegðun á íbúafundi Innlent Fleiri fréttir Blöskrar biðlaunin: „Hvernig segi ég mig úr þessu drasli?“ Grænlandsheimsókn Vance og tíu tíma langir tónleikar Mengun úr jarðvegi orsakaði skrýtið bragð af neysluvatni Bein útsending: Deildarmyrkvi á sólu Unglingur hrækti á lögreglumann Ekki náð að góma þjófa í dulargervi Vildu hætta Ameríkuflugi en keyptu svo 757-þotuna Fullveldi Íslands háð því að alþjóðalög séu virt Karlar eiga mjög erfitt með að viðurkenna risvandamál Nýtt hverfi innblásið af gömlu Reykjavík RÚV leiðréttir umfjöllun um mál Ásthildar Lóu Eldur í gömlu sundhöllinni í Keflavík Mannskæður jarðskjálfti og vasaþjófar í dulargervi Borgarfulltrúi sagður hafa sýnt ógnandi hegðun á íbúafundi Jagúar, skrautleg ferð, Baltasar Kormákur og fullt af „ís“ Eins leitað eftir slagsmál Greiða atkvæði um verkfall á Grundartanga Kæra skógrækt við Húsavík vegna rasks á varplendi fugla Lokaæfing fyrir almyrkva Vilja að bæjarstjóri lækki laun sín jafn mikið og bæjarfulltrúar Döpur vegna „hetjunnar“ Ástu og „ómaklegrar aðfarar“ RÚV Saka lögregluna um að rægja Kínverja Verður aflífaður eftir allt saman Harðir skjálftar í Asíu og Play til Möltu Lögreglustjóri mun stýra Mannréttindastofnun Vara við þjófum sem dulbúa sig sem ferðamenn Stuðningur við símabann í grunnskólum eykst og mælist 62 prósent Skoða hvort hægt sé að flýta uppbyggingu í Úlfarsárdal Bein útsending: Borgarstjóri ræðir húsnæðisuppbyggingu í Reykjavík Erlendir vasaþjófar herja á Þingvelli og fleiri ferðamannastaði Sjá meira
Því miður ekki bjartsýn á að allir komist á áfangastað Flóttamenn frá Afganistan gætu komið til Íslands strax á næstu dögum. Þingmaður Samfylkingarinnar kveðst því miður ekki bjartsýn á að allur hópurinn skili sér til Íslands. 25. ágúst 2021 19:01
Taka við allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan Íslensk stjórnvöld áætla að taka á móti allt að 120 flóttamönnum frá Afganistan en heildarfjöldi liggur ekki endanlega fyrir. Ríkisstjórnin samþykkti í morgun tillögur flóttamannanefndar vegna þess ástands sem skapast hefur í Afganistan í kjölfar valdatöku Talibana. 24. ágúst 2021 11:22