Bakkavararbræður með opinn tékka

Bræðurnir Ágúst og Lýður Guðmundssynir og félög tengd þeim virðast hafa haft ágætt aðgengi að lánsfé úr sjóðum Kaupþings, samkvæmt skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis.

Skuldbindingar Existu og tengdra félaga fóru úr 193 milljörðum króna í byrjun árs 2007 í 308 milljarða í október ári síðar. Þetta jafngildir 59 prósenta hækkun á tæpum tveimur árum. Fram kemur í skýrslunni að tæpur helmingur fjárins hafi verið nýttur til endurfjármögnunar eldri lána. Síðustu tvö árin, eða frá 2007, fékk félagið iðulega framlengingu á lánum, skuldbreytingu, viðbótarlán eða aflétt veðum. Allt var það að þörfum Existu hverju sinni.

Höfundar skýrslu rannsóknarnefndarinnar vitna til minnisblaðs Fjármálaeftirlitsins frá í nóvember 2008, mánuði eftir yfirtökuna á bönkunum öllum, að útlánaáhætta vegna Existu og Bakkavarar hafi ekki verið tengd saman þrátt fyrir náið eignarhald.

Danski bankasérfræðingurinn Jørn Astrup Hansen gerir athugasemdir við lánveitinguna og segir hana ekki í samræmi við þær reglur sem gilda utan Íslands, svo sem í Danmörku.

Eftir því sem næst verður komist er Lýður enn starfandi stjórnarformaður Existu, sem átti um fjórðungshlut í Kaupþingi fyrir hrun. Exista átti sömuleiðis meirihluta í alþjóðlega matvælaframleiðandanum Bakkavör Group, sem þeir bræður stofnuðu um miðjan níunda áratug síðustu aldar. Antonious P. Yerolemous, einn helstu eigenda Bakkavarar, sat sömuleiðis í stjórn Kaupþings. Hann fékk nokkur hundruð milljóna evra lánafyrirgreiðslu hjá bankanum á sama tíma og eigið fé hans og fyrirtækis hans var neikvætt.

Af öðrum lánum má nefna lánveitingar til Bakkavararbræðra vegna kaupa á skútu og lán til Lýðs upp á um 2,4 milljarða króna vegna kaupa á íbúðarhúsi í dýru hverfi í London í Bretlandi.

Þetta er þó ekkert einsdæmi um lánveitingar til félaga tengdum þeim Ágústi og Lýði sem nefnd eru í skýrslu rannsóknarnefndarinnar. Þar er öðru fremur talið til að á sama tíma og aðgengi að lánsfé varð erfiðara á alþjóðlegum fjármálamörkuðum lánaði bankinn Existu lán upp á þrjátíu milljarða króna í árslok 2007.

Þetta var tíu milljörðum meira en félagið hafði farið fram á við lánanefnd bankans og virðist enginn hjá Existu hafa óskað eftir hærri fjárhæð, að því er fram kemur í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis. Það sem meira var, lánið var víkjandi. Það þýðir að þeir sem veita slík lán mæta afgangi lendi lántakandi í greiðsluerfiðleikum og getur ekki greitt öllum sem kröfur eiga á hann. [email protected]