Það þýðir ekki Ingólfur Sverrisson skrifar 28. febrúar 2014 06:00 Hefðu forystumenn þjóðarinnar haft ofangreinda fyrirsögn að leiðarljósi þegar ákveðið var að hefja baráttu fyrir því að færa landhelgina út hefði lítið þokast og engir sigrar unnist. Þeir vissu fyrirfram að stormurinn yrði í fangið og voldugar þjóðir myndu leggjast gegn þessum áformum af miklu afli. Sú varð líka raunin, en samt sem áður náðum við takmarkinu og fiskveiðilögsagan var færð út í áföngum. Engum Íslendingi datt þá í hug að draga kjark úr þeim sem stóðu í stafni í þeirri baráttu og klifa á að þetta brölt þýddi ekki og því eins gott að hafast ekki að. Árangurinn lét heldur ekki á sér standa; hann var ekki einasta sá að við Íslendingar náðum að færa landhelgina út í 200 mílur heldur varð sú regla viðurkennd meðal annarra þjóða og er nú alþjóðleg. Barátta á fjarlægari svæðum Sem betur fór var heldur ekkert hik á Eyjólfi K. Jónssyni (Eykon) þegar hann hóf baráttu fyrir því að tryggja hlut Íslands á landgrunni Jan Mayen og á Rockall-svæðinu. Hann hlustaði ekki á þegar hvíslað var eða hrópað: „Þetta þýðir ekki.“ Þvert á móti hertist hann og aðrir sem að málinu komu fyrir Íslands hönd enn frekar við slíkar úrtölur. Afrakstur þessarar baráttu sér nú m.a. stað í rétti okkar á landgrunni Jan Mayen. Samningurinn um EES Þegar Ísland var að undirbúa aðild sína að Evrópska efnahagssvæðinu (EES) voru ófáir sem töldu að ekki þýddi neitt að „gá í þann pakka“ eins og oft er sagt í dag. Þar gætum við engu um þokað til að treysta okkar hagsmuni; annaðhvort væri að samþykkja allt sem kæmi fram í fyrstu lotu frá Brussel eða við yrðum niðurlægð og sætum uppi með vondan samning. Þrátt fyrir þessi viðhorf var látið reyna á málið af þáverandi ríkisstjórn Davíðs Oddssonar. Lagðar voru fram kröfur sem Ísland vildi að kæmu fram í endanlegu samkomulagi. Eftir mikla baráttu sá samningur dagsins ljós sem var töluvert hagstæðari Íslendingum en bjartsýnustu menn þorðu að vona. Árangur sem ekki hefði náðst nema með því að láta á reyna. Lang flestir mæra nú þennan samning og jafnvel þeir sem lögðust gegn honum á sínum tíma í svartsýni sinni. Þrátt fyrir þessa ágætu reynslu er nú gamli svartsýnissteinninn klappaður sem aldrei fyrr. Hvar er nú hugprýðin? Um þessar mundir er þeirri kenningu haldið mjög á lofti að lítið þýði að vinna að samningi um aðild Íslands að ESB; ekki taki því að gá í þann „pakka,“ því við munum aðeins sjá einhliða vilja frá Brussel um upptöku auðlinda okkar og annan yfirgang. Okkur verði þá aðeins ætlað að skrifa undir það sem ESB setur fram enda væru allar undanþágur og sérlausnir í besta falli til bráðabirgða. Okkur sé því fyrir bestu að gefast upp fyrirfram og láta ekki reyna á hlutina með því að klára samning eins og við höfum áður gert að hætti fullvalda þjóða með góðum árangri. Síðan yrði hann lagður fyrir þjóðina til endanlegrar afgreiðslu. Gott fordæmi Sú deiga afstaða sem stjórnvöld boða nú er óravegu frá þeirri festu og því sjálfsöryggi sem einkenndi baráttu Íslendinga í þeim málum sem drepið er á hér að framan. Sambland minnimáttarkenndar (við erum svo lítil og smá) og drambs (við stöndum betur en aðrar þjóðir) hefur aldrei fleytt okkur áfram í samskiptum við aðrar þjóðir. Hitt er sönnu nær að árangur okkar hingað til hefur byggst á sjálfstrausti, góðum undirbúningi og málafylgju þar sem traustir málsvarar okkar komu fram af reisn og myndugleik. Nægir þar að minna á hina eftirminnilegu framgöngu Hans G. Andersen í baráttunni fyrir landhelginni; hún ætti að vera núverandi stjórnvöldum til eftirbreytni þegar þau virðist skorta kjark til að standa í lappirnar og fylgja okkar málstað eftir af festu og myndugleik. Að kasta frá sér tækifæri Fátt er snautlegra í samskiptum fullvalda þjóða en að gefa sér fyrirfram að ekkert þýði að vinna að formlegri samvinnu þeirra á milli um málefni sem árangursríkara er að vinna saman að. Reynslan sýnir að slíkt samstarf ber mun ríkulegri ávöxt á mörgum sviðum frekar en að þær potist hver í sínu horni og reisi múra á öllum sviðum. Því er í meira lagi óvarlegt að kasta frá sér tækifærinu til að ljúka samningum við ESB en gefa sig þess í stað óvissunni á vald eins og hún sé ekki næg fyrir. Slík framganga er alltént ekki í anda þeirra forystumanna íslenskra stjórnmálaflokka sem á síðustu öld höfðu forystu í samskiptum við aðrar þjóðir. Það á ekki síst við um þá sem lögðu hart að sér við að efla vestræna samvinnu til þess að auka öryggi þjóðarinnar og tryggja hagsæld landsmanna. Hvað myndu þessir stjórnmálamenn segja ef þeir mættu nú til leiks? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ingólfur Sverrisson Mest lesið Halldór 29.03.2025 Halldór Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson skrifar Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar Skoðun Vilji til að rjúfa kyrrstöðu í húsnæðiskreppunni Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson skrifar Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Kárhóll og Kína: Þegar vísindi verða pólitísk tól Davíð Michelsen skrifar Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn gegn fjölskyldusameiningum? Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lýðræðið deyr í myrkrinu Heiðar Örn Sigurfinnsson skrifar Skoðun Færni til framtíðar Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ofbeldi Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lestu Gaza Móheiður Hlíf Geirlaugsdóttir skrifar Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar Skoðun 10 ár og bull í lokin Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Opið bréf til atvinnuvegaráðherra: 48 daga, nei takk Gísli Gunnar Marteinsson skrifar Skoðun Á nú að opinbera það að ég veit í rauninni ekki neitt? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Háskóli Höfuðborgarinnar, ekki Íslands Arent Orri Claessen,Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson skrifar Sjá meira
Hefðu forystumenn þjóðarinnar haft ofangreinda fyrirsögn að leiðarljósi þegar ákveðið var að hefja baráttu fyrir því að færa landhelgina út hefði lítið þokast og engir sigrar unnist. Þeir vissu fyrirfram að stormurinn yrði í fangið og voldugar þjóðir myndu leggjast gegn þessum áformum af miklu afli. Sú varð líka raunin, en samt sem áður náðum við takmarkinu og fiskveiðilögsagan var færð út í áföngum. Engum Íslendingi datt þá í hug að draga kjark úr þeim sem stóðu í stafni í þeirri baráttu og klifa á að þetta brölt þýddi ekki og því eins gott að hafast ekki að. Árangurinn lét heldur ekki á sér standa; hann var ekki einasta sá að við Íslendingar náðum að færa landhelgina út í 200 mílur heldur varð sú regla viðurkennd meðal annarra þjóða og er nú alþjóðleg. Barátta á fjarlægari svæðum Sem betur fór var heldur ekkert hik á Eyjólfi K. Jónssyni (Eykon) þegar hann hóf baráttu fyrir því að tryggja hlut Íslands á landgrunni Jan Mayen og á Rockall-svæðinu. Hann hlustaði ekki á þegar hvíslað var eða hrópað: „Þetta þýðir ekki.“ Þvert á móti hertist hann og aðrir sem að málinu komu fyrir Íslands hönd enn frekar við slíkar úrtölur. Afrakstur þessarar baráttu sér nú m.a. stað í rétti okkar á landgrunni Jan Mayen. Samningurinn um EES Þegar Ísland var að undirbúa aðild sína að Evrópska efnahagssvæðinu (EES) voru ófáir sem töldu að ekki þýddi neitt að „gá í þann pakka“ eins og oft er sagt í dag. Þar gætum við engu um þokað til að treysta okkar hagsmuni; annaðhvort væri að samþykkja allt sem kæmi fram í fyrstu lotu frá Brussel eða við yrðum niðurlægð og sætum uppi með vondan samning. Þrátt fyrir þessi viðhorf var látið reyna á málið af þáverandi ríkisstjórn Davíðs Oddssonar. Lagðar voru fram kröfur sem Ísland vildi að kæmu fram í endanlegu samkomulagi. Eftir mikla baráttu sá samningur dagsins ljós sem var töluvert hagstæðari Íslendingum en bjartsýnustu menn þorðu að vona. Árangur sem ekki hefði náðst nema með því að láta á reyna. Lang flestir mæra nú þennan samning og jafnvel þeir sem lögðust gegn honum á sínum tíma í svartsýni sinni. Þrátt fyrir þessa ágætu reynslu er nú gamli svartsýnissteinninn klappaður sem aldrei fyrr. Hvar er nú hugprýðin? Um þessar mundir er þeirri kenningu haldið mjög á lofti að lítið þýði að vinna að samningi um aðild Íslands að ESB; ekki taki því að gá í þann „pakka,“ því við munum aðeins sjá einhliða vilja frá Brussel um upptöku auðlinda okkar og annan yfirgang. Okkur verði þá aðeins ætlað að skrifa undir það sem ESB setur fram enda væru allar undanþágur og sérlausnir í besta falli til bráðabirgða. Okkur sé því fyrir bestu að gefast upp fyrirfram og láta ekki reyna á hlutina með því að klára samning eins og við höfum áður gert að hætti fullvalda þjóða með góðum árangri. Síðan yrði hann lagður fyrir þjóðina til endanlegrar afgreiðslu. Gott fordæmi Sú deiga afstaða sem stjórnvöld boða nú er óravegu frá þeirri festu og því sjálfsöryggi sem einkenndi baráttu Íslendinga í þeim málum sem drepið er á hér að framan. Sambland minnimáttarkenndar (við erum svo lítil og smá) og drambs (við stöndum betur en aðrar þjóðir) hefur aldrei fleytt okkur áfram í samskiptum við aðrar þjóðir. Hitt er sönnu nær að árangur okkar hingað til hefur byggst á sjálfstrausti, góðum undirbúningi og málafylgju þar sem traustir málsvarar okkar komu fram af reisn og myndugleik. Nægir þar að minna á hina eftirminnilegu framgöngu Hans G. Andersen í baráttunni fyrir landhelginni; hún ætti að vera núverandi stjórnvöldum til eftirbreytni þegar þau virðist skorta kjark til að standa í lappirnar og fylgja okkar málstað eftir af festu og myndugleik. Að kasta frá sér tækifæri Fátt er snautlegra í samskiptum fullvalda þjóða en að gefa sér fyrirfram að ekkert þýði að vinna að formlegri samvinnu þeirra á milli um málefni sem árangursríkara er að vinna saman að. Reynslan sýnir að slíkt samstarf ber mun ríkulegri ávöxt á mörgum sviðum frekar en að þær potist hver í sínu horni og reisi múra á öllum sviðum. Því er í meira lagi óvarlegt að kasta frá sér tækifærinu til að ljúka samningum við ESB en gefa sig þess í stað óvissunni á vald eins og hún sé ekki næg fyrir. Slík framganga er alltént ekki í anda þeirra forystumanna íslenskra stjórnmálaflokka sem á síðustu öld höfðu forystu í samskiptum við aðrar þjóðir. Það á ekki síst við um þá sem lögðu hart að sér við að efla vestræna samvinnu til þess að auka öryggi þjóðarinnar og tryggja hagsæld landsmanna. Hvað myndu þessir stjórnmálamenn segja ef þeir mættu nú til leiks?
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun
Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar
Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar
Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar
Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun