Féll fyrir frásögn Watts

„Ég tel bókina Norður yfir Vatnajökul með bestu ferðabókum sem hafa verið skrifaðar um landið. Hún kom fyrst út í íslenskri þýðingu árið 1962 en hefur verið ófáanleg í áratugi,“ segir Gerður Steinþórsdóttir íslenskufræðingur sem hefur endurútgefið téða bók með styrk frá Vinum Vatnajökuls.

Höfundurinn, Englendingurinn William Lord Watts, var ævintýragjarn landkönnuður og vísindamaður. Markmið hans var að komast fyrstur yfir þveran Vatnajökul og honum tókst það árið 1875, í þriðju tilraun á fimm árum. Með honum voru fimm Íslendingar sem hann hrósar mikið, fremstur þeirra var Páll Pálsson sem fékk viðurnefnið jökull.



Leiðangurinn hreppti illviðri og var tólf daga yfir jökulinn en bætti fjórum við með því að ganga norður að Grímsstöðum. Watts varð vitni að bæði Öskjugosi og Mývatnseldum. Hann segir ekki einungis frá ferðinni yfir jökulinn heldur lýsir bæjum og fólki, þannig að bókin er líka þjóðlífslýsing.

Gerður er fjallageit. Hún hefur gengið á alla tinda í bókinni Íslensk fjöll, gönguleiðir á 151 tind. Sautján þeirra eru ýmist á Vatnajökli eða við rætur hans. „Einu sinni var ég að koma úr fjallgöngu og kom við á Jöklasafninu á Höfn. Þar las ég um fyrstu ferð Watts yfir Vatnajökul, og bókina um hana las ég í framhaldinu og féll fyrir frásögn Watts, brennandi ást hans á íslenskri náttúru og viðhorfi hans til þjóðarinnar,“ lýsir hún.

Það var Jón Eyþórsson, veðurfræðingur og fyrsti formaður Jöklarannsóknafélagsins, sem þýddi bókina.  Að sögn Gerðar er formáli hans mjög góður:

„Jón birtir ágætan útdrátt úr bók sem Watts skrifaði eftir aðra ferð sína á Vatnajökul þegar hann þurfti að snúa við vegna veðurs og matarskorts. Jón vissi hins vegar sáralítið um Watts, auk þess sem hann fékk rangar upplýsingar um hann. Í þeim segir að Watts hafi látist tveimur árum eftir hina frækilegu ferð, þá 26 ára. Einnig að hann hafi verið lögfræðingur.

En ég komst að því að hann lifði til sjötugs og hafði numið jarðfræði áður en hann kom í tvær seinni ferðir sínar til Íslands.“

 

Greinin birtist fyrst 21. janúar 2017.