Stefna á milljarð í veltu innan tveggja til þriggja ára

RetinaRisk hefur þróað áhættureikni sem fólk með sykursýki getur hlaðið niður í símann sinn. Þessi áhættureiknir metur hvaða líkur eru á því að notandinn geti fengið augnsjúkdóm eða jafnvel misst sjónina. „Það eru ekki allir meðvitaðir um það að sykursýki er ein helsta orsök blindu í heiminum í dag og að með tímanlegri greiningu, bættri sykursýkisstjórnun og viðeigandi meðferð má í yfir 90% tilvika koma í veg fyrir alvarlega skerðingu á sjón,“ segir Arna Guðmundsdóttir læknir til frekari útskýringar.

RetinaRisk var stofnað árið 2009 og er því eitt þeirra fyrirtækja sem varð til eftir bankahrun. Fyrirtækið er í meirihlutaeigu stofnenda og starfsmanna en aðrir hluthafar eru Iceland Venuture Studio, Háskóli Íslands, Landspítali og englafjárfestir.

Yfir áttahundruð þúsund einstaklingar í yfir 170 löndum hafa hlaðið niður appi RetinaRisk. Að sögn Sigurbjargar og Örnu er gert ráð fyrir að niðurhöl fari yfir milljón talsins á næstu mánuðum.

Með appinu getur fólk með sykursýki sjálft reiknað út og fylgst með áhættunni sem fylgir sykursýkinni fyrir augun. Það sér líka hvernig lækkun er á blóðsykri og hvernig blóðþrýstingurinn getur skipt sköpum við að lækka áhættu.

Þá geta notendur sett sér markmið varðandi blóðsykur og blóðþrýstinginn og svo fylgst með þróuninni. 

Til viðbótar er hægt að skrá upplýsingar um til dæmis tímabókanir í augnskimun, hvenær fólk fór síðast í skoðun og svo framvegis.

Ekki sama skóstærð sem hentar öllum

En hvernig og hvenær kom hugmyndin til?

Hugmyndin kemur frá Einari Stefánssyni, augnlækni sem hafði lengi verið að vinna í þessum fræðum. Hann hafði samband við mig og manninn minn, Thor Aspelund, Prófessor í Líftölfræði við Háskóla Ísland, til að taka þátt í að gera þessa hugmynd að veruleika í kringum 2009,“ 

segir Arna og bætir við: „Mikil vinna fór í þróun á áhættureikninum og svo tóku við víðtækar klínískar rannsóknir sem fóru fram í fimm löndum með þátttöku meira en 25 þúsund einstaklinga með sykursýki“

Arna segir niðurstöðurnar strax hafa sýnt að áhættureiknirinn er mjög nákvæmur og áræðanlegur.

Það gerði það að verkum að hugmyndin stækkaði og í stað þess að horfa á áhættureiknirinn sem greiningartæki til að hafa eftirlit, gæti áhættureiknirinn nýst þeim einstaklingum sjálfum í formi apps.

„Við sáum að með RetinaRisk áhættureikninum væri hægt að spara gríðarlega fjármuni með því að draga úr eftirliti meðal einstaklinga sem hafa lága áhættu,“ segir Arna.

Því það að hafa eftirlit með sjúklingum er líka kostnaðarsamt og því fylgir álag.

„Þær hefðir sem hafa skapast með eftirlitstíðni miðast fyrst og fremst við þá sjúklinga sem eru í einna mestri áhættu og þurfa þess vegna títt eftirlit og mikla meðferð. Þetta leiðir til þess að sjúklingar sem eru í minni áhættu fá óþarflega títt eftirlit. Þarna er mikið verk að vinna innan heilbrigðisþjónustunnar,“ segir Arna og bætir við: 

Alvarleiki og áhættustig sjúklinga með langvinna sjúkdóma er mjög mismunandi, en heilbrigðisþjónusta hefur tilhneigingu til að nálgast hvern sjúkdóm með svipuðum hætti og eftirlitstíðni, eins og sama skóstærð henti öllum.“ 

Með RetinaRisk hugbúnaðinum er hægt að sjá hverjir þurfa mestu aðstoðina hverju sinni, forgangsröðun verður því betri og áhættugreiningin er líka sérsniðin hverjum og einum sjúklingi. 

Þá er það mikill kostur að sjúklingarnir sjálfir nota appið og þannig er þekking að aukast til einstaklinga, þ.e. hún er að færast frá því að vera aðeins hjá læknum og heilbrigðisstarfsfólki.

Aukin umsvif framundan

Að sögn Sigurbjargar hefur Tækniþróunarsjóður Íslands stutt myndarlega við verkefnið frá upphafi. Nú síðast hafi RetinaRisk hlotið markaðsstyrk frá sjóðnum árið 2020.

„Í dag eru fjórir starfsmenn í fullu starfi ásamt forritunarteymi í Úkraínu. Á næstu misserum stefnum við á að fjölga starfsmönnum umtalsvert, einkum með áherslu á að stækka söluteymið til að styðja við þann mikla vöxt sem við sjáum fram á,“ segir Sigurbjörg.

Sigurbjörg segir verkefnið einstaklega spennandi en viðurkennir að nýsköpun kallar á mikla þrautseigju. Ekkert gerist of auðveldlega eða af sjálfu sér. 

Til dæmis hafi ný lausn síðastliðið haust verið kynnt sem stór áfangi og þeim áfanga sé verið að fylgja eftir á næstu mánuðum með samningaviðræðum við marga stóra aðila úti í heimi.

„Þetta hefur allt tekið tíma og oft reynt á þolinmæðina enda er það ekki alltaf auðvelt að breyta hegðun, ekki síst í heilbrigðiskerfinu. Þó áhugi og vilji sé fyrir hendi er oft um að ræða kerfislæga tregðu við að taka inn nýjar lausnir en takmarkað fjármagn spilar oft stórt hlutverk,“ segir Sigurbjörg og bætir við: 

Ég tel þó að COVID-19 hafi flýtt mikið fyrir því að stafrænar lausnir á heilbrigðissviði hafa verið teknar í almenna notkun sem er kannski ein af fáu jákvæðu afleiðingum faraldursins. Með RetinaRisk erum við í raun að breyta hvernig við sem alþjóðasamfélag nálgumst heilsu, heilbrigðisþjónustu og okkar eigin þátttöku sem sjúklingar í því ferli.“

Arna segir margt hægt að læra á fyrstu árum starfseminnar. Til dæmis hversu mikilvægt það er að velja gott teymi því það þarf rétta hópinn til að sprotafyrirtæki nái að stækka og dafna. Þótt starfsfólk sé ekki margt, þurfti að huga að fjölbreytileika og ólíkum bakgrunni.

Þá segir Sigurbjörg mjög ánægjulegt að sjá hvernig viðbrögðin hafi verið erlendis frá. Í upphafi hafi fyrirtækið verið stofnað til að bæta heilbrigðisþjónustuna á Íslandi en nú er RetinaRisk komið í alþjóðlega dreifingu. 

Erlendir fjölmiðlar, læknarit og fleiri birt umfjöllun og greinar um RetinaRisk, nú síðast birtist umfjöllun í Forbes.

Og framtíðin er björt.

Þó að við séum að einblína á fylgikvilla sykursýki í dag þá er mikil vinna framundan við að stækka vöruframboðið til að koma af stað byltingu í heilbrigðisþjónustu. Við höfum gögnin og getuna til að auka einstaklingsmiðaða nálgun og draga úr óskilvirkni innan heilbrigðiskerfisins og við ætlum okkur að vera brautryðjandi á þessu sviði,“ 

segir Sigurbjörg.