Mátti ekki þyngja dóm föður sem káfaði á dóttur sinni Árni Sæberg skrifar 7. júní 2023 17:14 Hæstiréttur mildaði dóm mannsins í sömu lengd og hann var upphaflega dæmdur til. Vísir/Vilhelm Hæstiréttur hefur mildað dóm Landsréttar yfir manni sem sakfelldur var fyrir að káfa á dóttur sinni í tvö skipti. Málið er eitt þeirra sem fór fyrir Endurupptökudóm í kjölfar Landsréttarmálsins svokallaða. Forsaga málsins er sú að maðurinn var árið 2015 rannsakaður vegna ætlaðra kynferðisbrota gegn tveimur dætrum sínum. Árið 2017 var maðurinn svo ákærður fyrir að hafa í fleiri skipti káfað á kynfærum annarar dótturinnar, fyrir að hafa á tilgreindu tímabili oft horft á klámmyndir í viðurvist dætra sinni og í eitt skipti fróað sér í viðurvist dótturinnar sem hann káfaði á. Í héraði var maðurinn sakfelldur fyrir að hafa í minnst þrjú skipti káfað á dótturinni utan klæða en sýknaður af öðrum ákæruliðum. Hann var dæmdur til eins árs fangelsisvistar og til þess að greiða dótturinni 800 þúsund krónur í miskabætur. Ákæruvaldið skaut málinu til Hæstaréttar en í samræmi við lög um stofnun millidómsstigs var málið rekið fyrir Landsrétti frá 2. janúar árið 2018. Í Landsrétti var maðurinn sakfelldur fyrir að hafa í tveimur tilvikum káfað utan klæða á kynfærum dóttur sinnar. Refsing mannsins var lækkuð frá því sem dæmt hafði verið í héraði og honum gert að sæta fangelsi í níu mánuði. Með vísan til þess að málsmeðferð hefði tafist að óþörfu og án skýringa var fullnustu sex mánaða refsingarinnar frestað skilorðsbundið í þrjú ár. Þá var niðurstaða héraðsdóms um greiðslu miskabóta staðfest. Áfrýjunarbeiðni hans til Hæstaréttar var hafnað. Landsréttarmálið hefur enn áhrif Með beiðni í apríl 2019 fór maðurinn fram á við Endurupptökunefnd að mál hans yrði endurupptekið á þeim grunni að skipan dóms Landsréttar hefði ekki verið rétt að lögum í skilningi mannréttindasáttmála Evrópu. Árið 2020 tók Endurupptökudómur við meðferð beiðnarinnar og með úrskurði hans árið 2022 var beiðnin samþykkt og málið sent aftur til efnismeðferðar. Með síðari dómi Landsréttar í málinu var maðurinn sakfelldur fyrir að hafa í eitt skipti káfað á kynfærum dóttur sinnan utan klæða og einu sinni innan klæða. Refsing mannsins var þyngd í tólf mánuði og skilorðsbundin til níu mánaða. Þá voru miskabætur hækkaðar í eina milljón króna. Ákæruvaldið krafðist lækkun refsingar Í kjölfar þess leitaði ríkissaksóknari leyfis Hæstaréttar til áfrýjunar með vísan til þess að með hinum áfrýjaða dómi hefði verið brotið gegn rétti dómfellda samkvæmt ákvæði laga um meðferð sakamála, svohljóðandi: Nú hefur mál verið endurupptekið eftir beiðni dómfellda og má þá hlutur hans aldrei verða lakari en hann var eftir hinum upphaflega dómi. Fyrir Hæstarétti krafðist maðurinn þess annars vegar að málinu yrði vísað frá á grundvelli þess að ákæru hafi verið ábótavant og hins vegar sýknu á þeim grunni að hann hafi frá fyrstu stundu neitað sök. Þar sem hvorki væri til að dreifa trúverðugum framburði vitna né öðrum gögnum sem styðji sakfellingu bæri að leggja trúverðugan framburð hans til grundvallar niðurstöðu í málinu. Ákæruvaldið krafðist þess að refsing mannsins, sem honum var gerð með hinum áfrýjaða dómi, yrði lækkuð. Féllust hvorki á frávísun né sýknu Í niðurstöðum Hæstaréttar segir að hvorki yrði fallist á með manninum að slíkir ágallar hafi verið á málsmeðferð fyrir Landsrétti að leiða eigi til ómerkingar dómsins og heimvísunar til nýrrar meðferðar né hróflað yrði við niðurstöðu dómsins um sakfellingu hans. Á hinn bóginn væri ákvörðun refsingar mannsins í hinum áfrýjaða dómi í andstöðu við bein fyrirmæli í lögum um meðferð sakamála, um að hlutur ákærða megi aldrei verða lakari en hann var eftir hinum upphaflega dómi Landsréttar. Samkvæmt því, að virtum refsiforsendum hins áfrýjaða dóms og með hliðsjón af almennum hegningarlögum, væri refsing ákærða ákveðin fangelsi í níu mánuði. Vegna alvarleika brota mannsins væru ekki efni til að skilorðsbinda refsingu hans frekar en gert var í hinum upphaflega dómi. Dóm Hæstaréttar má lesa í heild sinni hér. Dómsmál Landsréttarmálið Kynferðisofbeldi Ofbeldi gegn börnum Mest lesið Fordæmalaus náðun Bidens Erlent Hyggjast fljúga þotunni yfir Reykjavík í hádeginu Innlent „Fullt af augljósum árekstrum þarna“ Innlent Getur ekki hugsað til þess að þurfa að loka aftur eftir tvo mánuði Innlent Hafnað í fyrsta sinn í tuttugu ár Innlent Vatnsleki í Garðheimum Innlent Gekk betur en óttast var Innlent Lifir grenitréð í Ölfusá af krapastífluna? Innlent „Þessi aðgerð lukkaðist vel“ Innlent Búið að opna fyrir tilnefningar til manns ársins 2024 Innlent Fleiri fréttir Hyggjast fljúga þotunni yfir Reykjavík í hádeginu Vatnsleki í Garðheimum Lifir grenitréð í Ölfusá af krapastífluna? „Fullt af augljósum árekstrum þarna“ Getur ekki hugsað til þess að þurfa að loka aftur eftir tvo mánuði Gekk betur en óttast var Formannadans, krapastífla og pakkasprengja „Þessi aðgerð lukkaðist vel“ Borgaði barni fyrir kynferðislega mynd en sleppur Kristín Hjálmtýsdóttir hætt hjá Rauða krossinum Eðlilegt að Kristrún fái fyrst að spreyta sig á umboðinu Ástand á Reykjanesbrautinni Áfrýjar búvörulagamálinu til Hæstaréttar Dagur strikaður niður um sæti Búið að opna fyrir tilnefningar til manns ársins 2024 Réðst á konuna því hún var ekki búin að elda Hafnað í fyrsta sinn í tuttugu ár Sósíalistar hefðu ekki komist inn í Noregi og Svíþjóð Lögreglan fylgist vel með ástandinu í Ölfusá „Maður er einhvern veginn í spennufalli“ Beiðni um endurtalningu borist og talningarmenn á tánum Vegir víða á óvissustigi Formenn funda með forseta Lýsir eftir vitnum á Seltjarnarnesi Segir gríðarleg tregðulögmál að verki á þinginu Steina sakfelld fyrir manndráp af gáleysi Upp á líf og dauða fyrir bæði Bjarna og Kristrúnu Vaktin: Myndun nýrrar ríkisstjórnar Gosið mallar en framrás hraunjaðarsins er hægur Hver fær stjórnarmyndunarumboðið?: Forsetinn hittir formennina á Bessastöðum Sjá meira
Forsaga málsins er sú að maðurinn var árið 2015 rannsakaður vegna ætlaðra kynferðisbrota gegn tveimur dætrum sínum. Árið 2017 var maðurinn svo ákærður fyrir að hafa í fleiri skipti káfað á kynfærum annarar dótturinnar, fyrir að hafa á tilgreindu tímabili oft horft á klámmyndir í viðurvist dætra sinni og í eitt skipti fróað sér í viðurvist dótturinnar sem hann káfaði á. Í héraði var maðurinn sakfelldur fyrir að hafa í minnst þrjú skipti káfað á dótturinni utan klæða en sýknaður af öðrum ákæruliðum. Hann var dæmdur til eins árs fangelsisvistar og til þess að greiða dótturinni 800 þúsund krónur í miskabætur. Ákæruvaldið skaut málinu til Hæstaréttar en í samræmi við lög um stofnun millidómsstigs var málið rekið fyrir Landsrétti frá 2. janúar árið 2018. Í Landsrétti var maðurinn sakfelldur fyrir að hafa í tveimur tilvikum káfað utan klæða á kynfærum dóttur sinnar. Refsing mannsins var lækkuð frá því sem dæmt hafði verið í héraði og honum gert að sæta fangelsi í níu mánuði. Með vísan til þess að málsmeðferð hefði tafist að óþörfu og án skýringa var fullnustu sex mánaða refsingarinnar frestað skilorðsbundið í þrjú ár. Þá var niðurstaða héraðsdóms um greiðslu miskabóta staðfest. Áfrýjunarbeiðni hans til Hæstaréttar var hafnað. Landsréttarmálið hefur enn áhrif Með beiðni í apríl 2019 fór maðurinn fram á við Endurupptökunefnd að mál hans yrði endurupptekið á þeim grunni að skipan dóms Landsréttar hefði ekki verið rétt að lögum í skilningi mannréttindasáttmála Evrópu. Árið 2020 tók Endurupptökudómur við meðferð beiðnarinnar og með úrskurði hans árið 2022 var beiðnin samþykkt og málið sent aftur til efnismeðferðar. Með síðari dómi Landsréttar í málinu var maðurinn sakfelldur fyrir að hafa í eitt skipti káfað á kynfærum dóttur sinnan utan klæða og einu sinni innan klæða. Refsing mannsins var þyngd í tólf mánuði og skilorðsbundin til níu mánaða. Þá voru miskabætur hækkaðar í eina milljón króna. Ákæruvaldið krafðist lækkun refsingar Í kjölfar þess leitaði ríkissaksóknari leyfis Hæstaréttar til áfrýjunar með vísan til þess að með hinum áfrýjaða dómi hefði verið brotið gegn rétti dómfellda samkvæmt ákvæði laga um meðferð sakamála, svohljóðandi: Nú hefur mál verið endurupptekið eftir beiðni dómfellda og má þá hlutur hans aldrei verða lakari en hann var eftir hinum upphaflega dómi. Fyrir Hæstarétti krafðist maðurinn þess annars vegar að málinu yrði vísað frá á grundvelli þess að ákæru hafi verið ábótavant og hins vegar sýknu á þeim grunni að hann hafi frá fyrstu stundu neitað sök. Þar sem hvorki væri til að dreifa trúverðugum framburði vitna né öðrum gögnum sem styðji sakfellingu bæri að leggja trúverðugan framburð hans til grundvallar niðurstöðu í málinu. Ákæruvaldið krafðist þess að refsing mannsins, sem honum var gerð með hinum áfrýjaða dómi, yrði lækkuð. Féllust hvorki á frávísun né sýknu Í niðurstöðum Hæstaréttar segir að hvorki yrði fallist á með manninum að slíkir ágallar hafi verið á málsmeðferð fyrir Landsrétti að leiða eigi til ómerkingar dómsins og heimvísunar til nýrrar meðferðar né hróflað yrði við niðurstöðu dómsins um sakfellingu hans. Á hinn bóginn væri ákvörðun refsingar mannsins í hinum áfrýjaða dómi í andstöðu við bein fyrirmæli í lögum um meðferð sakamála, um að hlutur ákærða megi aldrei verða lakari en hann var eftir hinum upphaflega dómi Landsréttar. Samkvæmt því, að virtum refsiforsendum hins áfrýjaða dóms og með hliðsjón af almennum hegningarlögum, væri refsing ákærða ákveðin fangelsi í níu mánuði. Vegna alvarleika brota mannsins væru ekki efni til að skilorðsbinda refsingu hans frekar en gert var í hinum upphaflega dómi. Dóm Hæstaréttar má lesa í heild sinni hér.
Dómsmál Landsréttarmálið Kynferðisofbeldi Ofbeldi gegn börnum Mest lesið Fordæmalaus náðun Bidens Erlent Hyggjast fljúga þotunni yfir Reykjavík í hádeginu Innlent „Fullt af augljósum árekstrum þarna“ Innlent Getur ekki hugsað til þess að þurfa að loka aftur eftir tvo mánuði Innlent Hafnað í fyrsta sinn í tuttugu ár Innlent Vatnsleki í Garðheimum Innlent Gekk betur en óttast var Innlent Lifir grenitréð í Ölfusá af krapastífluna? Innlent „Þessi aðgerð lukkaðist vel“ Innlent Búið að opna fyrir tilnefningar til manns ársins 2024 Innlent Fleiri fréttir Hyggjast fljúga þotunni yfir Reykjavík í hádeginu Vatnsleki í Garðheimum Lifir grenitréð í Ölfusá af krapastífluna? „Fullt af augljósum árekstrum þarna“ Getur ekki hugsað til þess að þurfa að loka aftur eftir tvo mánuði Gekk betur en óttast var Formannadans, krapastífla og pakkasprengja „Þessi aðgerð lukkaðist vel“ Borgaði barni fyrir kynferðislega mynd en sleppur Kristín Hjálmtýsdóttir hætt hjá Rauða krossinum Eðlilegt að Kristrún fái fyrst að spreyta sig á umboðinu Ástand á Reykjanesbrautinni Áfrýjar búvörulagamálinu til Hæstaréttar Dagur strikaður niður um sæti Búið að opna fyrir tilnefningar til manns ársins 2024 Réðst á konuna því hún var ekki búin að elda Hafnað í fyrsta sinn í tuttugu ár Sósíalistar hefðu ekki komist inn í Noregi og Svíþjóð Lögreglan fylgist vel með ástandinu í Ölfusá „Maður er einhvern veginn í spennufalli“ Beiðni um endurtalningu borist og talningarmenn á tánum Vegir víða á óvissustigi Formenn funda með forseta Lýsir eftir vitnum á Seltjarnarnesi Segir gríðarleg tregðulögmál að verki á þinginu Steina sakfelld fyrir manndráp af gáleysi Upp á líf og dauða fyrir bæði Bjarna og Kristrúnu Vaktin: Myndun nýrrar ríkisstjórnar Gosið mallar en framrás hraunjaðarsins er hægur Hver fær stjórnarmyndunarumboðið?: Forsetinn hittir formennina á Bessastöðum Sjá meira