Anna Kristín er þrjátíu og eins árs gömul og menntuð sem náms- og starfsráðgjafi. Hún er með sjúkdóminn CP sem veldur meðal annars skertri hreyfifærni og er í hjólastól sökum hans.
Anna Kristín þurfti að segja starfi sínu lausu síðasta sumar meðal annars vegna mygluvandræða á fyrri vinnustað. Hún hóf strax að sækja um önnur störf, sem dæmi hjá ríki og sveitarfélögum.
Fatlaðir í forgangi
Samkvæmt lögum um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir skulu fatlaðir eiga forgang að störfum hjá ríki og sveitarfélögum ef hæfni þess til starfsins er meiri eða jöfn hæfni annarra sem sækja um starfið. Svörin sem Anna Kristín hefur fengið við umsóknum sínum hafa þó verið allskonar.
„Ég hef fengið að ég sé með svo rosalega flotta menntun en að þetta sé bara ekki hægt af því ég er hreyfihömluð. Ég hef ekki fengið nein svör, ég hef fengið takmörkuð svör og þetta hefur verið rosalega skrítið. Ég ætla ekki að nota orðið erfitt en skrítið,“ segir Anna Kristín.
Henni var ráðlagt að taka það ekki fram á ferilskrá eða í kynningarbréfi að hún noti hjólastól. „Reynslan hafði líka kennt mér á meðan ég var í námi og var að sækja um sumarvinnu eða ef ég skrifaði það þá fór umsóknin beint í ruslið,“ segir Anna Kristín.
Margvísleg viðbrögð
Viðbrögðin við hjólastólnum þegar til atvinnuviðtala komi hafi verið allskonar.
„Til dæmis ef viðkomandi hefði vitað að ég væri í hjólastól þá hefði mér nú ekki verið boðið í þetta viðtal. Ég hef fengið að heyra að það sé sorglegt að ég sé með svona flotta menntun og reynslu og ég geti ekki nýtt hana. Ég hef eiginlega fengið allan skalann,“ segir hún jafnframt.
„Ég hef fengið að heyra að það sé sorglegt að ég sé með svona flotta menntun og reynslu og ég geti ekki nýtt hana“
Málið sé skammarlegt og vísar Anna Kristín til samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Með honum viðurkenni aðildarríki rétt fatlaðs fólks, til jafns við aðra, til vinnu; „í því felst réttur til að fá tækifæri til að afla sér lífsviðurværis með vinnu að eigin vali eða samþykki á vinnumarkaði og í vinnuumhverfi sem fötluðu fólki stendur opið, er án aðgreiningar og er því aðgengilegt,“ segir í samningnum. Að sögn Önnu Kristínar er samningurinn meira en plagg sem hægt er að skreyta með.
Eitt mál í kæruferli
Anna Kristín er með eitt mál í kæruferli hjá úrskurðarnefnd jafnréttismála og er von á niðurstöðu í lok mars. Hún hafði sótt um starf í leikskóla í sveitarfélagi á höfuðborgarsvæðinu og svörin létu ekki á sér standa: „Mikilvægt er að hafa góða hreyfifærni til að geta unnið með börnum á leikskólaaldri. Ég get ekki neitað því að kostirnir við að ráða þig eru margir en með börn og öryggi barna fyrir augum er þetta niðurstaðan,“ kom fram í tölvupósti frá vinnuveitanda.
Anna Kristín segir svörin vissulega draga úr henni en segist þó bjartsýn og léttlynd að eðlisfari. „En maður kann að vera með fæturna á jörðinni,“ segir hún að lokum.