Óvænt að finna leiðbeiningar til íslenskra kvenna um þungunarrof Lovísa Arnardóttir skrifar 7. september 2023 06:00 Rakel segir ýmislegt leynast á Rauðsokkuvefnum sem geti aðstoðað við baráttu femínista í dag. Á ársgömlum vef um Rauðsokkur er að finna allskonar skjöl, frásagnir, teikningar og myndir frá baráttu Rauðsokka á síðustu öld. Þeirra verður minnst á málþingi í dag. Fyrir tæpu ári opnaði nýtt vefsafn um Rauðsokkur á vef Kvennasögusafnsins. Vefsíðan hefur verið mjög vel sótt en þar er að finna mikið efni um rauðsokkur á Íslandi, baráttumál þeirra og ýmis skjöl sem aldrei áður höfðu sést sem varpa góðu ljósi á vinnubrögð þeirra. Í dag verður er málþing á vegum Kvennasögusafn á Landsbókasafni og RIKK – Rannsóknastofnun í jafnréttisfræðum við Háskóla Íslands þar sem fjallað verður um hreyfinguna frá ýmsum ólíkum sjónarhornum. Meðal „Erindi mitt mun fjalla um vefsíðugerð sem Kvennasögusafn fór í með fulltrúum Rauðsokkahreyfingarinnar. Þar sem þær eru báðar að skoða sína sögu og frumskjöl og rifja upp ýmislegt og miðla því svo áfram á vefnum,“ segir Rakel Adolphsdóttir, fagstjóri Kvennasögusafnsins sem nú er hluti af Landsbókasafninu. Safnið var upprunalega stofnað í heimahúsi á sama tíma og Rauðsokkahreyfingin var stofnun. Skjal sem finnst í flokki um kynbundið ofbeldi. Margt þarna er enn til umræðu í dag þegar talað er um kynbundið ofbeldi. Mynd/kvennasogusafn.is Rakel segir að í erindi sínu muni hún því líka fara yfir það hvernig efni frá grasrótarhreyfingu er svo miðlað á vef opinberrar stofnunar. Á vef hreyfingarinnar er efninu sem þær komu með, sem voru alls um tíu þúsund skjöl, skipt í nokkra flokka eins og Fjölskyldan, Menntun, Þungunarrof, Kynbundið ofbeldi og Tímaás. Innan hvers flokks er svo að finna undirflokka sem innihalda fræðslu og ýmis skjöl eins og fundargerðir, veggspjöld, teikningar, upptökur úr útvarpsþáttum og skoðanir og áherslumál Rauðsokkahreyfingarinnar. Þurftu að finna nýja leið til að miðla gögnunum Rakel segir að Landsbókasafnið hafi hina ýmsu miðla fyrir ólíka hluti sem þarf að miðla, eins og timarit.is, handrit.is og bækur.is en að þarna hafi þurft að finna leið til að miðla bæði einkaskjölum en líka skjölum frá grasrótarstarfi þar sem ekki eru til margar svona heimildir. „Þetta eru kvenlæg sjónarmið og grasrótarstarf sem fólst mikið í mótmælum og uppákomum. Lífrænum hreyfanleika. En þarna þurfti líka að finna leið til að miðla því sem ekki var hægt að segja og Dagný Kristjánsdóttir mun fjalla um það í erindi sínu. Því í bókmenntum var hægt að segja svo margt sem var ekki hægt að tala um í tengslum við einhverja ákveðna manneskju,“ segir Rakel og að í bókmenntum hafi þannig meira verið talað um kynbundið ofbeldi og það hafi verið þannig inngangur í umræðu. „Því það var enn svo mikið tabú,“ segir Rakel og að það sé til dæmis áhugavert í sögulegu tilliti því á svipuðum tíma og Rauðsokkahreyfingin er lögð niður er svo Kvennaathvarfið sett á stofn. Rakel segir ýmislegt hafa komið sér á óvart í skjölunum og nefnir sem dæmi skjöl í flokki um þungunarrof þar sem er að finna leiðbeiningar fyrir íslenskar konur um hvert þær geti leitað til að fara í slíka aðgerð. Hér má sjá leiðbeiningar um það hvar íslenskar konur geta farið í þungarrof og hvað það kostar. Mynd/Kvennasögusafnið „Þungunarrof var ekki alveg frjálst á Íslandi þótt það væri framkvæmt. Það voru meiri kvaðir á því og ég áttaði mig ekki alveg á þessu umfangi fyrr en ég sá þetta skjal.“ Langur aðdragandi Upphaf vefsafnsins má rekja allt til ársins 2018 þegar Rauðsokkahreyfingin leitar til Kvennasögusafnsins um samstarf. Þónokkrir styrkir fengust fyrir verkefninu sem svo þróaðist. Heimsfaraldur hafði svo áhrif á vinnuna við að koma því upp en formleg opnun var á Kvennafrídaginn í fyrra en hugmyndin um kvennafrí kemur auðvitað frá Rauðsokkunum. Rakel segir að eftir því sem verkefnið þróaðist hafi það orðið ítarlegra og meira efni bæst við. „Hugmyndin um vefinn breyttist. Það áttu fyrst bara að vera myndir og skýringar en allur textinn lengdist,“ segir Rakel og að á sama tíma hafi minni Rauðsokkanna virkjast og meiru bætt við sem aðeins er að finna í minni þeirra, en þær gátu staðfest með skjölunum. „Eins og að vera í nefndum um þungunarrofslöggjöf og að senda ábendingar. Þetta er þannig alveg áframhaldandi barátta, að setja þennan vef upp. Að varpa ljósi á þessa sögu til að sýna hvað grasrótarstarf og starf femínista er langt og hlykkjótt. Það er ekki ein samfelld lína um árangur en þær náðu þó töluverðu í gegn.“ Sum baráttumálin sjálfsögð og önnur þróast Víða er talað um bakslag í femínískri baráttu og segir Rakel að þannig séu þessar upplýsingar einnig mikilvægar. „Það er líka þannig að bakslagið er kannski ekki komið, en það er í bakgrunni, og þá er gott að hafa þessar upplýsingar til að vita að maður þarf að vera tilbúinn að spyrna við.“ Plakat sem er að finna á Rauðsokkavefnum á Kvennasögusafninu í flokki um dagvistun. Mynd/kvennasogusafn.is Eins segir hún áhugavert og jákvætt að sjá hvernig sum baráttumálin hafa þróast þannig að þau eru í dag tekin algerlega sjálfsögð, eins og dagheimili fyrir börn. Svo eru önnur, eins og kynjaskipt salerni, sem hafa þróast með tímanum í það að nú er barist fyrir kynlausum salernum. Málþingið stendur á morgun frá 13 til 16 og er opið öllum. Dagskrána má sjá hér að neðan. Jafnréttismál Þungunarrof Skóla - og menntamál Tengdar fréttir Hátíðahöld vegna kvenréttindadagsins Sunnudaginn 19. júní, er haldið upp á kvenréttindadaginn. Af því tilefni verður blómsveigur lagður á leiði Bríetar Bjarnhéðinsdóttur í Hólavallarkirkjugarði og sama dag heldur Kvennaheimilið Hallveigarstaðir upp á 55 ára afmæli hússins. 18. júní 2022 21:26 Konur stöðva heiminn á alþjóðlegum baráttudegi Alþjóðlegum baráttudegi kvenna er fagnað um allan heim í dag 8. mars. Saga dagsins hér á landi er samofin verkalýðshreyfingunni og friðarboðskap. 8. mars 2018 13:00 Katrín heiðraði Rauðsokkur, Rótina og Knúz Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, afhenti jafnréttisviðurkenningu Jafnréttisráðs í gær. 1. nóvember 2019 10:25 Mest lesið Reksturinn í uppnámi og uppsagnir fyrirhugaðar Innlent Trump „mjög reiður“ út í Pútín Erlent Áfram talinn vanhæfur til að taka sæti í ráðinu Innlent Le Pen sakfelld fyrir fjársvik og bannað að bjóða sig fram Erlent „Margir sem ég þekki hafa þurft að yfirgefa heimili sín“ Erlent Þrír fundust látnir í Noregi Erlent Trúverðugleiki forsætisráðherra sé í húfi Innlent Stór hópur fullorðins fólks á Íslandi lifir eins og börn Innlent Fordæma árás á sjúkraliða Erlent Bein útsending: Ráðherra kynnir fjármálaáætlun Innlent Fleiri fréttir Stór hópur fullorðins fólks á Íslandi lifir eins og börn Hallarekstur stöðvaður á næstu tveimur árum Áfram talinn vanhæfur til að taka sæti í ráðinu Bein útsending: Ráðherra kynnir fjármálaáætlun Reksturinn í uppnámi og uppsagnir fyrirhugaðar Trúverðugleiki forsætisráðherra sé í húfi Grindvíkingar segjast vera Excel skjöl í ráðuneytum í Reykjavík Grænlandsheimsókn varaforseta og þrumuveður Þremur vísað út af Landspítalanum Stemningin farin ári fyrir stjórnarslitin Arftaki 757-þotunnar ekki í boði frá Boeing Eina fjallamennskunámið leggst að óbreyttu af Taldi 150 holur á stuttum vegakafla á Suðurlandi „Það er voða hentugt að kenna okkur um þetta en við erum alsaklaus“ Ólögmæt gjaldtaka gæti kostað ríkið milljarða Bílar á víð og dreif hindruðu aðgengi slökkviliðsbíla Þungt yfir Bangkok og lögsókn vegna olíugjalda Endurreisn VG og njósnir á Íslandi Reyndi að stinga lögreglu af á torfæruhjóli Björguðu á þriðja tug af Eyjafjallajökli Ungir skátar sæmdir forsetamerkinu Ný gæðavottun stuðli ekki að mismunun Mikið líf og fjör á Íslandsleikunum á Selfossi Íslendingur á Grænlandi: „Það heyrist ekki múkk í neinum“ Hestar á vappi um Kórana Tilkynnt um ungmenni sem framdi rán og líkamsárás Spenna á Grænlandi og íslenskumiði í glugga leigubíla Bæjarstjórnin gagnrýnir skýrslu um hvernig eigi að byggja upp bæinn Roðsnakk frá 19 ára frumkvöðli slær í gegn Tímaspursmál hvenær Bandaríkin snúi sér að Íslandi Sjá meira
Fyrir tæpu ári opnaði nýtt vefsafn um Rauðsokkur á vef Kvennasögusafnsins. Vefsíðan hefur verið mjög vel sótt en þar er að finna mikið efni um rauðsokkur á Íslandi, baráttumál þeirra og ýmis skjöl sem aldrei áður höfðu sést sem varpa góðu ljósi á vinnubrögð þeirra. Í dag verður er málþing á vegum Kvennasögusafn á Landsbókasafni og RIKK – Rannsóknastofnun í jafnréttisfræðum við Háskóla Íslands þar sem fjallað verður um hreyfinguna frá ýmsum ólíkum sjónarhornum. Meðal „Erindi mitt mun fjalla um vefsíðugerð sem Kvennasögusafn fór í með fulltrúum Rauðsokkahreyfingarinnar. Þar sem þær eru báðar að skoða sína sögu og frumskjöl og rifja upp ýmislegt og miðla því svo áfram á vefnum,“ segir Rakel Adolphsdóttir, fagstjóri Kvennasögusafnsins sem nú er hluti af Landsbókasafninu. Safnið var upprunalega stofnað í heimahúsi á sama tíma og Rauðsokkahreyfingin var stofnun. Skjal sem finnst í flokki um kynbundið ofbeldi. Margt þarna er enn til umræðu í dag þegar talað er um kynbundið ofbeldi. Mynd/kvennasogusafn.is Rakel segir að í erindi sínu muni hún því líka fara yfir það hvernig efni frá grasrótarhreyfingu er svo miðlað á vef opinberrar stofnunar. Á vef hreyfingarinnar er efninu sem þær komu með, sem voru alls um tíu þúsund skjöl, skipt í nokkra flokka eins og Fjölskyldan, Menntun, Þungunarrof, Kynbundið ofbeldi og Tímaás. Innan hvers flokks er svo að finna undirflokka sem innihalda fræðslu og ýmis skjöl eins og fundargerðir, veggspjöld, teikningar, upptökur úr útvarpsþáttum og skoðanir og áherslumál Rauðsokkahreyfingarinnar. Þurftu að finna nýja leið til að miðla gögnunum Rakel segir að Landsbókasafnið hafi hina ýmsu miðla fyrir ólíka hluti sem þarf að miðla, eins og timarit.is, handrit.is og bækur.is en að þarna hafi þurft að finna leið til að miðla bæði einkaskjölum en líka skjölum frá grasrótarstarfi þar sem ekki eru til margar svona heimildir. „Þetta eru kvenlæg sjónarmið og grasrótarstarf sem fólst mikið í mótmælum og uppákomum. Lífrænum hreyfanleika. En þarna þurfti líka að finna leið til að miðla því sem ekki var hægt að segja og Dagný Kristjánsdóttir mun fjalla um það í erindi sínu. Því í bókmenntum var hægt að segja svo margt sem var ekki hægt að tala um í tengslum við einhverja ákveðna manneskju,“ segir Rakel og að í bókmenntum hafi þannig meira verið talað um kynbundið ofbeldi og það hafi verið þannig inngangur í umræðu. „Því það var enn svo mikið tabú,“ segir Rakel og að það sé til dæmis áhugavert í sögulegu tilliti því á svipuðum tíma og Rauðsokkahreyfingin er lögð niður er svo Kvennaathvarfið sett á stofn. Rakel segir ýmislegt hafa komið sér á óvart í skjölunum og nefnir sem dæmi skjöl í flokki um þungunarrof þar sem er að finna leiðbeiningar fyrir íslenskar konur um hvert þær geti leitað til að fara í slíka aðgerð. Hér má sjá leiðbeiningar um það hvar íslenskar konur geta farið í þungarrof og hvað það kostar. Mynd/Kvennasögusafnið „Þungunarrof var ekki alveg frjálst á Íslandi þótt það væri framkvæmt. Það voru meiri kvaðir á því og ég áttaði mig ekki alveg á þessu umfangi fyrr en ég sá þetta skjal.“ Langur aðdragandi Upphaf vefsafnsins má rekja allt til ársins 2018 þegar Rauðsokkahreyfingin leitar til Kvennasögusafnsins um samstarf. Þónokkrir styrkir fengust fyrir verkefninu sem svo þróaðist. Heimsfaraldur hafði svo áhrif á vinnuna við að koma því upp en formleg opnun var á Kvennafrídaginn í fyrra en hugmyndin um kvennafrí kemur auðvitað frá Rauðsokkunum. Rakel segir að eftir því sem verkefnið þróaðist hafi það orðið ítarlegra og meira efni bæst við. „Hugmyndin um vefinn breyttist. Það áttu fyrst bara að vera myndir og skýringar en allur textinn lengdist,“ segir Rakel og að á sama tíma hafi minni Rauðsokkanna virkjast og meiru bætt við sem aðeins er að finna í minni þeirra, en þær gátu staðfest með skjölunum. „Eins og að vera í nefndum um þungunarrofslöggjöf og að senda ábendingar. Þetta er þannig alveg áframhaldandi barátta, að setja þennan vef upp. Að varpa ljósi á þessa sögu til að sýna hvað grasrótarstarf og starf femínista er langt og hlykkjótt. Það er ekki ein samfelld lína um árangur en þær náðu þó töluverðu í gegn.“ Sum baráttumálin sjálfsögð og önnur þróast Víða er talað um bakslag í femínískri baráttu og segir Rakel að þannig séu þessar upplýsingar einnig mikilvægar. „Það er líka þannig að bakslagið er kannski ekki komið, en það er í bakgrunni, og þá er gott að hafa þessar upplýsingar til að vita að maður þarf að vera tilbúinn að spyrna við.“ Plakat sem er að finna á Rauðsokkavefnum á Kvennasögusafninu í flokki um dagvistun. Mynd/kvennasogusafn.is Eins segir hún áhugavert og jákvætt að sjá hvernig sum baráttumálin hafa þróast þannig að þau eru í dag tekin algerlega sjálfsögð, eins og dagheimili fyrir börn. Svo eru önnur, eins og kynjaskipt salerni, sem hafa þróast með tímanum í það að nú er barist fyrir kynlausum salernum. Málþingið stendur á morgun frá 13 til 16 og er opið öllum. Dagskrána má sjá hér að neðan.
Jafnréttismál Þungunarrof Skóla - og menntamál Tengdar fréttir Hátíðahöld vegna kvenréttindadagsins Sunnudaginn 19. júní, er haldið upp á kvenréttindadaginn. Af því tilefni verður blómsveigur lagður á leiði Bríetar Bjarnhéðinsdóttur í Hólavallarkirkjugarði og sama dag heldur Kvennaheimilið Hallveigarstaðir upp á 55 ára afmæli hússins. 18. júní 2022 21:26 Konur stöðva heiminn á alþjóðlegum baráttudegi Alþjóðlegum baráttudegi kvenna er fagnað um allan heim í dag 8. mars. Saga dagsins hér á landi er samofin verkalýðshreyfingunni og friðarboðskap. 8. mars 2018 13:00 Katrín heiðraði Rauðsokkur, Rótina og Knúz Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, afhenti jafnréttisviðurkenningu Jafnréttisráðs í gær. 1. nóvember 2019 10:25 Mest lesið Reksturinn í uppnámi og uppsagnir fyrirhugaðar Innlent Trump „mjög reiður“ út í Pútín Erlent Áfram talinn vanhæfur til að taka sæti í ráðinu Innlent Le Pen sakfelld fyrir fjársvik og bannað að bjóða sig fram Erlent „Margir sem ég þekki hafa þurft að yfirgefa heimili sín“ Erlent Þrír fundust látnir í Noregi Erlent Trúverðugleiki forsætisráðherra sé í húfi Innlent Stór hópur fullorðins fólks á Íslandi lifir eins og börn Innlent Fordæma árás á sjúkraliða Erlent Bein útsending: Ráðherra kynnir fjármálaáætlun Innlent Fleiri fréttir Stór hópur fullorðins fólks á Íslandi lifir eins og börn Hallarekstur stöðvaður á næstu tveimur árum Áfram talinn vanhæfur til að taka sæti í ráðinu Bein útsending: Ráðherra kynnir fjármálaáætlun Reksturinn í uppnámi og uppsagnir fyrirhugaðar Trúverðugleiki forsætisráðherra sé í húfi Grindvíkingar segjast vera Excel skjöl í ráðuneytum í Reykjavík Grænlandsheimsókn varaforseta og þrumuveður Þremur vísað út af Landspítalanum Stemningin farin ári fyrir stjórnarslitin Arftaki 757-þotunnar ekki í boði frá Boeing Eina fjallamennskunámið leggst að óbreyttu af Taldi 150 holur á stuttum vegakafla á Suðurlandi „Það er voða hentugt að kenna okkur um þetta en við erum alsaklaus“ Ólögmæt gjaldtaka gæti kostað ríkið milljarða Bílar á víð og dreif hindruðu aðgengi slökkviliðsbíla Þungt yfir Bangkok og lögsókn vegna olíugjalda Endurreisn VG og njósnir á Íslandi Reyndi að stinga lögreglu af á torfæruhjóli Björguðu á þriðja tug af Eyjafjallajökli Ungir skátar sæmdir forsetamerkinu Ný gæðavottun stuðli ekki að mismunun Mikið líf og fjör á Íslandsleikunum á Selfossi Íslendingur á Grænlandi: „Það heyrist ekki múkk í neinum“ Hestar á vappi um Kórana Tilkynnt um ungmenni sem framdi rán og líkamsárás Spenna á Grænlandi og íslenskumiði í glugga leigubíla Bæjarstjórnin gagnrýnir skýrslu um hvernig eigi að byggja upp bæinn Roðsnakk frá 19 ára frumkvöðli slær í gegn Tímaspursmál hvenær Bandaríkin snúi sér að Íslandi Sjá meira
Hátíðahöld vegna kvenréttindadagsins Sunnudaginn 19. júní, er haldið upp á kvenréttindadaginn. Af því tilefni verður blómsveigur lagður á leiði Bríetar Bjarnhéðinsdóttur í Hólavallarkirkjugarði og sama dag heldur Kvennaheimilið Hallveigarstaðir upp á 55 ára afmæli hússins. 18. júní 2022 21:26
Konur stöðva heiminn á alþjóðlegum baráttudegi Alþjóðlegum baráttudegi kvenna er fagnað um allan heim í dag 8. mars. Saga dagsins hér á landi er samofin verkalýðshreyfingunni og friðarboðskap. 8. mars 2018 13:00
Katrín heiðraði Rauðsokkur, Rótina og Knúz Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, afhenti jafnréttisviðurkenningu Jafnréttisráðs í gær. 1. nóvember 2019 10:25