Íslenska er meira smooth Þórgunnur Oddsdóttir skrifar 15. júní 2005 00:01 Á dögunum kom á markað nýr skyrdrykkur frá Norðurmjólk. Einlægir aðdáendur KEA-skyrsins biðu spenntir eftir nýja drykknum og margir urðu fyrir vonbrygðum þegar þeir sáu hvaða heiti hann hafði hlotið. Drykkurinn heitir Smoothie - sagt og skrifað upp á enska tungu og ískensk málnefnd fékk gæsahúð. Ef eitthvað er að marka umræðuna er íslensk málnefnd ekki ein um að vera ósátt við nafnið. Það eru nefnilega ýmsir aðrir sem eiga erfittt með að kyngja einhverju sem á að vera íslenskt en heitir samt Smoothie. Nú má ekki misskilja og halda að hér fari á eftir fasískur áróður í garð enskuslettna. Enskuslettur eru gagnlegar til síns brúks og mér dettur ekki í hug að stinga upp á því að við förum að kalla Húsavíkur jógúrt, júgurð eða sektum alla sem segja pítsa en ekki flatbaka. Hins vegar er algjör óþarfi að klína einhverju útlensku heiti á eins alíslenska vöru og skyr. Vöru sem er búin til á Íslandi, úr íslensku hráefni fyrir Íslendinga. Það er bara alveg út í hött! Það hefði ábyggilega mátt finna gott nafn á drykkinn - orð sem passar betur inn í málið en Smoothie. Hvaða kyn er t.d. Smoothie? Drekkur maður Smúþíinn eða Smúþíið? Hvernig er Smoothie í fleirtölu? Kaupir maður tvo Smúþía, tvö Smúþí eða tvær Smúþíur? Orðið Smúþí fellur illa að íslensku máli og skánar ekki einu sinni þótt maður reyni að skrifa það upp á íslenska vísu. Þetta virðist því vera hálfgert klúður hjá norðanmönnum og því miður er of seint og taka það til baka. Íslendingar eiga það til að snobba einum of mikið fyrir útlenskunni og stundum fær maður á tilfinninguna að hlutirnir þyki ekki hipp og kúl (afsakið sletturnar) nema þeir heiti einhverju útlensku nafni. Það er t.d. í tísku núna að láta fyrirtæki heita eitthvað sem endar á -group. Minnir svolítið á það þegar allt þurfti að heita punktur is um árið (þar erum við einmitt komin að nafninu á hinni skyrdrykkjategundinni en það er ekki til umræðu hér). Vissulega geta íslensk nöfn verið til travala á alþjóða markaði. Þannig væri vel skiljanlegt að ráðamenn Norðurmjólkur kysu að hafa erlent heiti á skyrdrykknum ef ætlunin væri að sækja á erlendan markað. Sú er hins vegar ekki raunin. Smoothie er ætlaður fyrir íslenskan markað og íslenska neytendur og ekki stendur til að flytja hann úr landi. Þegar íslensk málnefnd gerði athugasemd við nafnið sögðu forráðamenn Norðurmjólkur að ætlunin væri að höfða til ungs fólks og þess vegna hefði verið ákveðið að halda Smoothie nafninu. Er ekki dálítið lítið gert úr ungu fólki ef það er gengið að því sem vísu að það kaupi frekar vörur með útlensku nafni heldur en íslensku? Getur virkilega verið að Íslendingar séu svo ginkeyptir fyrir öllu sem kemur að utan að útlenskt ónefni eitt og sér sé nóg til þess að þeir stökkvi á vöruna og kaupi hana? Nafnið á drykknum er ekki það eina sem fer fyrir brjóstið á unnendum íslenskrar tungu. Umbúðirnar eru þannig úr garði gerðar að hægt er að taka pappann af og á bakhliðinni má finna leiðbeiningar fyrir líkamsæfingar. Ekkert út að það að setja enda um að gera að hvetja fólk til að hreyfa sig meira. Hins vegar er til háborinnar skammar að í þessum örstutta texta sem kennir fólki hvernig á að gera magaæfingar er allt morandi í stafsetningarvillum. Þar er manni sagt að hreyfa fæturnar (með r-i) og spenna magavöðvanna (með tveimur n-um) svo fátt eitt sé nefnt. Maður hefið ímyndað sér að þegar farið væri af stað með nýja vöru sem kostar milljónir í markaðssetningu mætti kannski eyða svona eins og 5000 kalli í prófarkalestur. Það virðist hins vegar hafa gleymst og fyrir vikið verður drykkurinn enn þá klúðurslegri. Eiginlega bara hlægilegur. Það skýtur svolítið skökku við að eina andsvarið sem Norðurmjólk getur komið með við vinsæla skyrdrykknum frá MS heiti útlensku ónefni og sé pakkað í umbúðir sem iða af stafsetningarvillum. MS hefur í gegnum árin verið dyggur málsvari íslenskrar tungu. Flestum landsmönnum er kunnugt íslenskuátak MS sem felst í alls konar aðgerðum er beinast að því að efla íslenska tungu. Kannski sitja þeir einmitt núna á skrifstofum sínum á Bitruhálsi og dunda sér við að laga villurnar á Smoothie umbúðunum með rauðum penna. Hugsa að þeir brosi alla vega út í annað. Á Íslandi er töluð íslenska og þótt við tölum um kók, pepsí, pestó, pasta, kornflex, banana, pítsur og pepperóní þá eigum við enn að velja íslensk heiti á þá hluti sem eru þróaðir og framleiddir á íslandi, úr íslensku hráefni, handa Íslendingum. Útlenskar umbúðir utan um íslenskar vörur á íslenskum markaði passa bara ekki. Það er ekki “smooth”.Þórgunnur Oddsdóttir - [email protected] Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gestapennar Í brennidepli Þórgunnur Oddsdóttir Mest lesið Áfastur plasttappi lýðræðisins Þórður Snær Júlíusson Skoðun Háskóli Íslands fyrir öll - Rektorsframboð Silju Báru Ólöf Bjarki Antons og Atli María Kjeld Skoðun Um Varasjóð VR Flosi Eiríksson Skoðun Góðir vegir – Aukin lífsgæði og blómlegt atvinnulíf Edda Rut Björnsdóttir Skoðun Harka af sér og halda áfram Hulda Jónsdóttir Tölgyes Skoðun Úr hörðustu átt Rósa Guðbjartsdóttir!!! Alma Björk Ástþórsdóttir Skoðun Allskonar núansar Lilja Kristín Jónsdóttir Skoðun Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir Skoðun Hugleiðingar um virðismat kennara Bergur Hauksson Skoðun Hæstaréttardómari kallar Gróu á Leiti til vitnis Heimir Már Pétursson Skoðun Skoðun Skoðun Færni í nýsköpun krefst þjálfunar Ingibjörg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður áttar sig á gildi fullveldisins Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Góðir vegir – Aukin lífsgæði og blómlegt atvinnulíf Edda Rut Björnsdóttir skrifar Skoðun Háskóli Íslands fyrir öll - Rektorsframboð Silju Báru Ólöf Bjarki Antons og Atli María Kjeld skrifar Skoðun Áfastur plasttappi lýðræðisins Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Um Varasjóð VR Flosi Eiríksson skrifar Skoðun Töfrakista tækifæranna Hrefna Óskarsdóttir skrifar Skoðun Dómskerfið reynir að þegja alla gagnrýni á sig í hel Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Frelsið er yndislegt þegar það hentar Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Borgaralegt og hernaðarlegt Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Áskorun til Reykjavíkurborgar um matvæli í leik- og grunnskólum Anna Laufey Stefánsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind er síðasta von íslensks heilbrigðiskerfis – munum við grípa tækifærið? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við erum ennþá hvalveiðiþjóð, hvenær ætlar ríkisstjórnin að grípa í taumana? Micah Garen skrifar Skoðun Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Grafið undan grunngildum Sólveig Anna Jónsdóttir skrifar Skoðun Samúð Jón Steinar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Allskonar núansar Lilja Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Íslensk framleiðsla á undanhaldi - hver græðir? Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Magnús Karl Magnússon – öflugur málsvari Háskóla Íslands Arna Hauksdóttir,Þórarinn Guðjónsson skrifar Skoðun Tungumálakort – leitin að tungumálaforðanum 2025 Renata Emilsson Peskova,Þorbjörg Halldórsdóttir,Kristín R. Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Byggjum meira á Kjalarnesi Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Hæstaréttardómari kallar Gróu á Leiti til vitnis Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Álitsgerð um hvalveiðar, sögu og stöðu þeirra, misferli, lögbrot og veiðileyfi, sem ekki stenzt Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hugleiðingar um listamannalaun V Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Úr hörðustu átt Rósa Guðbjartsdóttir!!! Alma Björk Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Olíunotkun er þjóðaröryggismál Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Mokum ofan í skotgrafirnar Teitur Atlason skrifar Skoðun Kennarastarfið óheillandi... því miður Guðrún Kjartansdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti sem leiðarljós í starfi Háskóla Íslands Silja Bára R. Ómarsdóttir skrifar Skoðun Skattspor ferðaþjónustunnar 184 milljarðar árið 2023 Pétur Óskarsson skrifar Sjá meira
Á dögunum kom á markað nýr skyrdrykkur frá Norðurmjólk. Einlægir aðdáendur KEA-skyrsins biðu spenntir eftir nýja drykknum og margir urðu fyrir vonbrygðum þegar þeir sáu hvaða heiti hann hafði hlotið. Drykkurinn heitir Smoothie - sagt og skrifað upp á enska tungu og ískensk málnefnd fékk gæsahúð. Ef eitthvað er að marka umræðuna er íslensk málnefnd ekki ein um að vera ósátt við nafnið. Það eru nefnilega ýmsir aðrir sem eiga erfittt með að kyngja einhverju sem á að vera íslenskt en heitir samt Smoothie. Nú má ekki misskilja og halda að hér fari á eftir fasískur áróður í garð enskuslettna. Enskuslettur eru gagnlegar til síns brúks og mér dettur ekki í hug að stinga upp á því að við förum að kalla Húsavíkur jógúrt, júgurð eða sektum alla sem segja pítsa en ekki flatbaka. Hins vegar er algjör óþarfi að klína einhverju útlensku heiti á eins alíslenska vöru og skyr. Vöru sem er búin til á Íslandi, úr íslensku hráefni fyrir Íslendinga. Það er bara alveg út í hött! Það hefði ábyggilega mátt finna gott nafn á drykkinn - orð sem passar betur inn í málið en Smoothie. Hvaða kyn er t.d. Smoothie? Drekkur maður Smúþíinn eða Smúþíið? Hvernig er Smoothie í fleirtölu? Kaupir maður tvo Smúþía, tvö Smúþí eða tvær Smúþíur? Orðið Smúþí fellur illa að íslensku máli og skánar ekki einu sinni þótt maður reyni að skrifa það upp á íslenska vísu. Þetta virðist því vera hálfgert klúður hjá norðanmönnum og því miður er of seint og taka það til baka. Íslendingar eiga það til að snobba einum of mikið fyrir útlenskunni og stundum fær maður á tilfinninguna að hlutirnir þyki ekki hipp og kúl (afsakið sletturnar) nema þeir heiti einhverju útlensku nafni. Það er t.d. í tísku núna að láta fyrirtæki heita eitthvað sem endar á -group. Minnir svolítið á það þegar allt þurfti að heita punktur is um árið (þar erum við einmitt komin að nafninu á hinni skyrdrykkjategundinni en það er ekki til umræðu hér). Vissulega geta íslensk nöfn verið til travala á alþjóða markaði. Þannig væri vel skiljanlegt að ráðamenn Norðurmjólkur kysu að hafa erlent heiti á skyrdrykknum ef ætlunin væri að sækja á erlendan markað. Sú er hins vegar ekki raunin. Smoothie er ætlaður fyrir íslenskan markað og íslenska neytendur og ekki stendur til að flytja hann úr landi. Þegar íslensk málnefnd gerði athugasemd við nafnið sögðu forráðamenn Norðurmjólkur að ætlunin væri að höfða til ungs fólks og þess vegna hefði verið ákveðið að halda Smoothie nafninu. Er ekki dálítið lítið gert úr ungu fólki ef það er gengið að því sem vísu að það kaupi frekar vörur með útlensku nafni heldur en íslensku? Getur virkilega verið að Íslendingar séu svo ginkeyptir fyrir öllu sem kemur að utan að útlenskt ónefni eitt og sér sé nóg til þess að þeir stökkvi á vöruna og kaupi hana? Nafnið á drykknum er ekki það eina sem fer fyrir brjóstið á unnendum íslenskrar tungu. Umbúðirnar eru þannig úr garði gerðar að hægt er að taka pappann af og á bakhliðinni má finna leiðbeiningar fyrir líkamsæfingar. Ekkert út að það að setja enda um að gera að hvetja fólk til að hreyfa sig meira. Hins vegar er til háborinnar skammar að í þessum örstutta texta sem kennir fólki hvernig á að gera magaæfingar er allt morandi í stafsetningarvillum. Þar er manni sagt að hreyfa fæturnar (með r-i) og spenna magavöðvanna (með tveimur n-um) svo fátt eitt sé nefnt. Maður hefið ímyndað sér að þegar farið væri af stað með nýja vöru sem kostar milljónir í markaðssetningu mætti kannski eyða svona eins og 5000 kalli í prófarkalestur. Það virðist hins vegar hafa gleymst og fyrir vikið verður drykkurinn enn þá klúðurslegri. Eiginlega bara hlægilegur. Það skýtur svolítið skökku við að eina andsvarið sem Norðurmjólk getur komið með við vinsæla skyrdrykknum frá MS heiti útlensku ónefni og sé pakkað í umbúðir sem iða af stafsetningarvillum. MS hefur í gegnum árin verið dyggur málsvari íslenskrar tungu. Flestum landsmönnum er kunnugt íslenskuátak MS sem felst í alls konar aðgerðum er beinast að því að efla íslenska tungu. Kannski sitja þeir einmitt núna á skrifstofum sínum á Bitruhálsi og dunda sér við að laga villurnar á Smoothie umbúðunum með rauðum penna. Hugsa að þeir brosi alla vega út í annað. Á Íslandi er töluð íslenska og þótt við tölum um kók, pepsí, pestó, pasta, kornflex, banana, pítsur og pepperóní þá eigum við enn að velja íslensk heiti á þá hluti sem eru þróaðir og framleiddir á íslandi, úr íslensku hráefni, handa Íslendingum. Útlenskar umbúðir utan um íslenskar vörur á íslenskum markaði passa bara ekki. Það er ekki “smooth”.Þórgunnur Oddsdóttir - [email protected]
Háskóli Íslands fyrir öll - Rektorsframboð Silju Báru Ólöf Bjarki Antons og Atli María Kjeld Skoðun
Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir Skoðun
Skoðun Háskóli Íslands fyrir öll - Rektorsframboð Silju Báru Ólöf Bjarki Antons og Atli María Kjeld skrifar
Skoðun Áskorun til Reykjavíkurborgar um matvæli í leik- og grunnskólum Anna Laufey Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind er síðasta von íslensks heilbrigðiskerfis – munum við grípa tækifærið? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Við erum ennþá hvalveiðiþjóð, hvenær ætlar ríkisstjórnin að grípa í taumana? Micah Garen skrifar
Skoðun Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Magnús Karl Magnússon – öflugur málsvari Háskóla Íslands Arna Hauksdóttir,Þórarinn Guðjónsson skrifar
Skoðun Tungumálakort – leitin að tungumálaforðanum 2025 Renata Emilsson Peskova,Þorbjörg Halldórsdóttir,Kristín R. Vilhjálmsdóttir skrifar
Skoðun Álitsgerð um hvalveiðar, sögu og stöðu þeirra, misferli, lögbrot og veiðileyfi, sem ekki stenzt Ole Anton Bieltvedt skrifar
Háskóli Íslands fyrir öll - Rektorsframboð Silju Báru Ólöf Bjarki Antons og Atli María Kjeld Skoðun
Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir Skoðun