„Eins og manni sé hent út í atburðarásina sem var 1995“

Atburðir gærkvöldsins hafa eins og gefur að skilja haft mikil áhrif á þá sem búa á Flateyri og Suðureyri en ekki minni á þá sem upplifðu hamfarirnar fyrir 25 árum. Einn þeirra er Eiríkur Finnur Greipsson sem er fæddur á Flateyri árið 1953 en í Íslandi í dag rifjaði Eiríkur upp örlagaríka atburði í kjölfar snjóflóðanna árið 1995. Hann segir fréttirnar af snjóflóðunum á Flateyri og á Suðureyri gærkvöldi hafa rifjað upp gamlar og erfiðar minningar.

„Ég var lagstur til hvílu og þá hringdi síminn og þá er þetta nú bara eins og manni sé hent út í atburðarásina sem var 1995. Tilfinningaflóðið kom allt, maður fór bara að gráta og það var mjög erfitt,“ segir Eiríkur Finnur.

Hann hefur skrásett endurminningar sínar og safnað myndum frá atburðunum sem greyptir eru í minni Vestfirðinga og þjóðarinnar allrar. Hann var búsettur á Flateyri nær óslitið þar til hann flutti suður árið 2013 ásamt eiginkonu sinni en þau eiga þrjá syni. Eiríkur er Vestfirðingur í húð og hár, var mjög virkur í samfélaginu fyrir vestan á meðan hann bjó þar, tók virkan þátt félagsmálum og pólitík og sat meðal annars í bæjarstjórn Ísafjarðarbæjar og var formaður bæjarráðs.

Ekkert grín þegar snjórinn þjappast inn í eitt herbergi

Hann þakkar fyrir að ekki hafi farið verr í flóðunum í gær og segir deginum ljósara að gerð snjóflóðavarnagarðanna hafi borgað sig. „Mannvirkin sem þarna eru sem voru nú umdeild á sínum tíma þegar þau voru byggð þau hafa staðið sig núna í mörg ár mjög vel. Það er að vísu náttúrlega mjög dapurt að það skuli hafa fallið á eitt hús þarna við utan verða garðana og sem betur fer þá bjargaðist nú stúlkan úr því flóði sem þar var. Hún hefur örugglega bara verið mjög heppin því að það sem gerist í svona er að snjór þjappast inn í eitt herbergi er meira en að segja það, snjórinn verður bara klakabunki,“ segir Eiríkur.

Það þekkir hann af eigin reynslu síðan flóðið féll á heimili hans á Flateyri í október 1995. Atburðunum þá nótt sem flóðið féll á þorpið og dögunum þar á eftir mun hann aldrei gleyma. Hann var þá í almannavarnanefnd og var eini maðurinn í þeirri nefnd sem staddur var á Flateyri. Hann fór nokkuð rólegur í háttinn en nóttin fór heldur betur á annan hátt en hann hafði búist við þegar hann fór að sofa.

Bárust 10-15 metra með flóðinu

„Ég vaknaði við miklar drunur eins og nú er lýst, jörðin nötraði og skalf og þá fann ég bara á einu augabragði að þetta var snjóflóð,“ segir Eiríkur. Þakið rifnaði af húsinu og allt fylltist af snjó, nema eitt herbergi þar sem synir hans tveir sváfu. Annar þeirra komst út af sjálfsdáðum en hinn þurfti hjálp. Fljótlega voru þau hjónin farin að skjálfa og titra af kulda, en bæði lágu þau að hluta til í snjónum.

„Við vorum orðin helköld enda bara í nærfötunum einum fata. Mér tókst að grípa utan um konuna mína og þá kom svona spýtnabrak og fleira,“ segir Eiríkur. Hann rétt slapp við að fá sjónvarp í höfuðið og svo fylltist allt af snjó. „Við dógumst eitthvað smávegis með kannski 10-15 metra með flóðinu og fórum nánast á kaf. Konan mín fór alveg á kaf.“

Bæði Eiríkur Finnur, eiginkona hans Guðlaug Auðunsdóttir og synir þeirra tveir sem voru heima hafi sloppið á lífi. Ekki hafi allir verið svo heppnir en alls létust tuttugu í snjóflóðinu sem féll á Flateyri þann 26. október 1995. „Ömurlegheitin voru allt í kringum okkur. Fréttirnar um látna vini og ættingja hrönnuðust upp í kjölfarið og það er nánast ekki hægt að tala um það nema bara að fara að gráta.“

Var ragur við að þiggja áfallahjálp

Maðurinn sem bjargaði Eiríki Finni og fjölskyldu hans út heitir Einar Guðbjartsson. Hann er ennþá búsettur á Flateyri og varð fyrir miklu tjóni í snjóflóðunum í gærkvöldi þegar bátur hans í höfninni skemmdist mikið. Honum og öðrum viðbragðsaðilum kann Eiríkur Finnur miklar þakkir. Hann segir að í fyrstu hafi verið afar erfitt að vinna úr lífsreynslunni. Til að byrja með hafi hann ekki viljað þiggja áfallahjálp. 

Hann sér ekki eftir því að hafa fyrir rest þegið hjálpina og hvetur alla þá sem lenda í áföllum til að gera slíkt hið sama. Hann segir erfitt núna að fylgjast með fréttum af svæðinu úr fjarska.

Hann finni fyrir vanmætti og það sama eigi við um aðra brottflutta Önfirðinga en boðað hefur verið til samverustundar í Lindarkirkju klukkan fimm á morgun. Eiríkur segir allt björgunarfólk, bæði þá og nú, hafa unnið þrekvirki. Eiríkur hvetur alla þá sem eiga um sárt að binda vegna snjóflóðanna í gærkvöldi til að standa saman. Svona atburðir geti verið virkilega erfiðir, jafnvel þótt engin alvarleg slys hafi orðið.