Hverju skilar góðgerðartónlistin? Björn Berg Gunnarsson skrifar 10. desember 2020 08:01 Mér skilst að nú sé verið að safna fyrir nýjum bíl handa Emmsjé Gauta. Það er svo sem ekki vitlausara en þegar samfélagið lagðist hér á hliðina á sínum tíma svo kaupa mætti fiðlu en hið fyrrnefnda er þó sagt í gríni og ætlað að afla fé fyrir Barnaspítala Hringsins. Hjálpum þeim Tónlist hefur löngum verið beitt til að beina athygli almennings að tilteknum málstað. Þegar vel tekst til hafa smáskífur og tónleikar reynst hin besta fjáröflun. Og hvers vegna að finna upp hjólið? Lagið Hjálpum þeim, sem Gauti er að vinda í enn eitt skiptið, er nú dregið fram í fjórða sinn. Lagið sömdu þeir Jóhann G. Jóhannsson og Axel Einarsson um miðjan 9. áratuginn og sýnist mér það hafa skilað um 37 milljónum króna á verðlagi dagsins í dag til barnaheimilis í Eþíópíu. Árið 1992 var það sett á fóninn að nýju og söfnuðust hátt í 80 milljónir króna að núvirði til að hjálpa bágstöddum í Sómalíu og Júgóslavíu. Ekki færri en 10.000 geisladiskar seldust í þriðju umferð árið 2005 og fróðlegt verður að heyra hvernig Gauta og félögum gengur í þetta skiptið. Gullöldin Hjálpum þeim fæddist raunar á því sem kalla mætti gullöld góðgerðartónlistarinnar. Bob Geldof og Midge Ure hristu slagarann Do they know it‘s Christmas fram úr jólasokknum ári fyrr og var markmiðið það sama, að rétta íbúum Eþíópíu hjálparhönd. Það er örlítið á reiki hvað lagið hefur aflað mikilla tekna en það hefur ekki verið undir 4,5 milljörðum króna að núvirði. Geldof og félagar hafa þó tekið okkur Íslendinga sér til fyrirmyndar og púðrað lagið, dressað og smurt í gegnum tíðina þegar tilefni hefur þótt til. Þegar allt er talið gætu um 90 milljarðar króna hafa safnast í tengslum við flutning lagsins og fjáraflanir því tengdu og munar um minna. Vestanhafs mátti tónlistaraðallinn ekki láta sitt eftir liggja og stóðu þeir félagar Harry Belafonte og Quincy Jones fyrir gerð þess sem síðar varð einhver mest selda smáskífa sögunnar, We are the world. Michael Jackson og Lionel Richie sömdu lagið, læstu helstu poppstjörnur samtímans inni í hljóðveri og söfnuðu, þegar upp var staðið, um 19 milljörðum króna á verðlagi 2020 til góðra málefna. Live Aid tónleikarnir á Wembley árið 1985.Getty Tónleikar Þetta sama ár, 1985, steig Geldof (sem einnig hafði tekið þátt í We are the world) næsta skref í fjáröflunarbransanum og setti saman hina umtöluðu Live aid tónleika á Wembley leikvanginum í London og í Fíladelfíu (ekki þó þeirri á Laugavegi). Í heildina gætu tónleikarnir hafa aflað um 66 milljarða króna og þó svo viðlíka stjörnufans hafi sennilega hvorki sést fyrr né síðar hafa fjöldatónleikar á sviði og í sjónvarpi rutt sér til rúms sem tilvalin fjáröflunarleið. Freddie Mercury og Brian May í hljómsveitinni Queen á Live Aid 1985.Getty 8 milljarðar króna söfnuðust í minningu Freddy Mercury til alnæmisrannsókna á A concert for life tónleikunum 1992 og Ariana Grande skilaði 400 milljónum króna á Manchester tóleikunum frægu árið 2017 svo dæmi séu tekin. Með smáskífunni A candle in the wind, sem Elton John gaf að nýju út árið 1997, safnaði hann 12 milljörðum íslenskra króna á verðlagi 2020 og sama ár skilaði A perfect day eftir Lou Reed hálfum milljarði. Loks má þess geta að með One world: Together at home tónleikum Lady Gaga nú í ár hafa yfir 16 milljarðar króna safnast til góðra málefna. Enn frekari tækifæri? Í nýju frumvarpi fjármálaráðherra stendur til að bjóða frádrátt frá skatti þegar stutt er við gott málefni. Þannig geti einstaklingar dregið frá skattstofni sínum allt að 350.000 krónur á ári og atvinnurekendur 1,5% árstekna sinna. Verði frumvarpið að lögum gefur það söfnunartónleikum og fleiru í þeim dúr (þið afsakið) byr undir báða vængi. Þá hlýtur einhver að draga Hjálpum þeim fram í fimmta sinn. Höfundur er deildarstjóri Greiningar og fræðslu Íslandsbanka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björn Berg Gunnarsson Hjálparstarf Skattar og tollar Mest lesið Hlíðarendi – hverfið mitt Freyr Snorrason Skoðun Lukka Sjálfstæðisflokksins Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Má skera börn? Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Jens er rétti maðurinn í brúna! Anton Berg Sævarsson Skoðun Hver er betri sem formaður Sjálfstæðisflokksins? Þórir Garðarsson Skoðun Stuðningur fyrir börn í vanda getur verið lífsbjörg Stefán Guðbrandsson Skoðun Reykurinn sást löngu fyrir brunann! Davíð Bergmann Skoðun Strandveiðar – nýliðun hægri vinstri Steindór Ingi Kjellberg Skoðun Heilbrigðisyfirvöld með í samtali um hugvíkkandi meðferðir Sara María Júlíudóttir Skoðun Löggjafinn brýtur á skólabörnum (grein 1) Valdís Ingibjörg Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Raddir, kyn og kassar Linda Björk Markúsardóttir skrifar Skoðun Færni á vinnumarkaði – ný námsleið fyrir fólk með þroskahömlun Helga Gísladóttir skrifar Skoðun Framtíðarfyrirkomulag biðlauna formanns VR Ólafur Reimar Gunnarsson skrifar Skoðun Sannanir í dómsmáli? Rithandarrannsóknir, fyrri grein Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Rödd friðar á móti sterkum her Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Leiðtogi nýrra tíma Auður Kjartansdóttir,Bjarnveig Guðbrandsdóttir,Brynhildur Einarsdóttir,Guðrún Ingadóttir,G. Sirrý Ágústsdóttir,Hafdís Gunnarsdóttir,Jónas Kári Eiríksson,Júlíus Guðni Antonsson,Ragnhildur Eva Jónsdóttir,Róbert Smári Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðaflugvöllurinn á Akureyri: Hvar er Icelandair? Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Tollflokkun rifins osts: Rangfærslur og staðreyndir Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Framtíð löggæslu fínpússuð í tilraunastofunni Gaza Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Wybory/Election/Kosningar Mateusz Gabríel K. Róbertsson skrifar Skoðun Hver er betri sem formaður Sjálfstæðisflokksins? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Hlíðarendi – hverfið mitt Freyr Snorrason skrifar Skoðun Rétturinn til að hafa réttindi Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Chamberlain eða Churchill leiðin? Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Magnús Karl sem næsta rektor Háskóla Íslands Sólveig Ásta Sigurðardóttir,Stefanía Benónísdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisyfirvöld með í samtali um hugvíkkandi meðferðir Sara María Júlíudóttir skrifar Skoðun Flug er almenningsssamgöngur Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Barátta fyrir mannréttindum aldrei verið mikilvægari Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Löggjafinn brýtur á skólabörnum (grein 1) Valdís Ingibjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Strandveiðar – nýliðun hægri vinstri Steindór Ingi Kjellberg skrifar Skoðun Reykurinn sást löngu fyrir brunann! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Angist og krabbamein Auður E. Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Jens er rétti maðurinn í brúna! Anton Berg Sævarsson skrifar Skoðun Stuðningur fyrir börn í vanda getur verið lífsbjörg Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Lukka Sjálfstæðisflokksins Inga María Hlíðar Thorsteinson skrifar Skoðun Silja Bára, öruggur og faglegur leiðtogi fyrir Háskóla Íslands Margrét Gíslínudóttir skrifar Skoðun Má skera börn? Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Aðför að menntakerfinu Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Er íslenska þjóðin að eldast? Þorsteinn Þorsteinsson skrifar Skoðun Áslaug Arna er framtíðin og sóknarfærið er ungt fólk Sybil Gréta Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Mér skilst að nú sé verið að safna fyrir nýjum bíl handa Emmsjé Gauta. Það er svo sem ekki vitlausara en þegar samfélagið lagðist hér á hliðina á sínum tíma svo kaupa mætti fiðlu en hið fyrrnefnda er þó sagt í gríni og ætlað að afla fé fyrir Barnaspítala Hringsins. Hjálpum þeim Tónlist hefur löngum verið beitt til að beina athygli almennings að tilteknum málstað. Þegar vel tekst til hafa smáskífur og tónleikar reynst hin besta fjáröflun. Og hvers vegna að finna upp hjólið? Lagið Hjálpum þeim, sem Gauti er að vinda í enn eitt skiptið, er nú dregið fram í fjórða sinn. Lagið sömdu þeir Jóhann G. Jóhannsson og Axel Einarsson um miðjan 9. áratuginn og sýnist mér það hafa skilað um 37 milljónum króna á verðlagi dagsins í dag til barnaheimilis í Eþíópíu. Árið 1992 var það sett á fóninn að nýju og söfnuðust hátt í 80 milljónir króna að núvirði til að hjálpa bágstöddum í Sómalíu og Júgóslavíu. Ekki færri en 10.000 geisladiskar seldust í þriðju umferð árið 2005 og fróðlegt verður að heyra hvernig Gauta og félögum gengur í þetta skiptið. Gullöldin Hjálpum þeim fæddist raunar á því sem kalla mætti gullöld góðgerðartónlistarinnar. Bob Geldof og Midge Ure hristu slagarann Do they know it‘s Christmas fram úr jólasokknum ári fyrr og var markmiðið það sama, að rétta íbúum Eþíópíu hjálparhönd. Það er örlítið á reiki hvað lagið hefur aflað mikilla tekna en það hefur ekki verið undir 4,5 milljörðum króna að núvirði. Geldof og félagar hafa þó tekið okkur Íslendinga sér til fyrirmyndar og púðrað lagið, dressað og smurt í gegnum tíðina þegar tilefni hefur þótt til. Þegar allt er talið gætu um 90 milljarðar króna hafa safnast í tengslum við flutning lagsins og fjáraflanir því tengdu og munar um minna. Vestanhafs mátti tónlistaraðallinn ekki láta sitt eftir liggja og stóðu þeir félagar Harry Belafonte og Quincy Jones fyrir gerð þess sem síðar varð einhver mest selda smáskífa sögunnar, We are the world. Michael Jackson og Lionel Richie sömdu lagið, læstu helstu poppstjörnur samtímans inni í hljóðveri og söfnuðu, þegar upp var staðið, um 19 milljörðum króna á verðlagi 2020 til góðra málefna. Live Aid tónleikarnir á Wembley árið 1985.Getty Tónleikar Þetta sama ár, 1985, steig Geldof (sem einnig hafði tekið þátt í We are the world) næsta skref í fjáröflunarbransanum og setti saman hina umtöluðu Live aid tónleika á Wembley leikvanginum í London og í Fíladelfíu (ekki þó þeirri á Laugavegi). Í heildina gætu tónleikarnir hafa aflað um 66 milljarða króna og þó svo viðlíka stjörnufans hafi sennilega hvorki sést fyrr né síðar hafa fjöldatónleikar á sviði og í sjónvarpi rutt sér til rúms sem tilvalin fjáröflunarleið. Freddie Mercury og Brian May í hljómsveitinni Queen á Live Aid 1985.Getty 8 milljarðar króna söfnuðust í minningu Freddy Mercury til alnæmisrannsókna á A concert for life tónleikunum 1992 og Ariana Grande skilaði 400 milljónum króna á Manchester tóleikunum frægu árið 2017 svo dæmi séu tekin. Með smáskífunni A candle in the wind, sem Elton John gaf að nýju út árið 1997, safnaði hann 12 milljörðum íslenskra króna á verðlagi 2020 og sama ár skilaði A perfect day eftir Lou Reed hálfum milljarði. Loks má þess geta að með One world: Together at home tónleikum Lady Gaga nú í ár hafa yfir 16 milljarðar króna safnast til góðra málefna. Enn frekari tækifæri? Í nýju frumvarpi fjármálaráðherra stendur til að bjóða frádrátt frá skatti þegar stutt er við gott málefni. Þannig geti einstaklingar dregið frá skattstofni sínum allt að 350.000 krónur á ári og atvinnurekendur 1,5% árstekna sinna. Verði frumvarpið að lögum gefur það söfnunartónleikum og fleiru í þeim dúr (þið afsakið) byr undir báða vængi. Þá hlýtur einhver að draga Hjálpum þeim fram í fimmta sinn. Höfundur er deildarstjóri Greiningar og fræðslu Íslandsbanka.
Skoðun Leiðtogi nýrra tíma Auður Kjartansdóttir,Bjarnveig Guðbrandsdóttir,Brynhildur Einarsdóttir,Guðrún Ingadóttir,G. Sirrý Ágústsdóttir,Hafdís Gunnarsdóttir,Jónas Kári Eiríksson,Júlíus Guðni Antonsson,Ragnhildur Eva Jónsdóttir,Róbert Smári Gunnarsson skrifar
Skoðun Magnús Karl sem næsta rektor Háskóla Íslands Sólveig Ásta Sigurðardóttir,Stefanía Benónísdóttir skrifar
Skoðun Heilbrigðisyfirvöld með í samtali um hugvíkkandi meðferðir Sara María Júlíudóttir skrifar
Skoðun Barátta fyrir mannréttindum aldrei verið mikilvægari Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Silja Bára, öruggur og faglegur leiðtogi fyrir Háskóla Íslands Margrét Gíslínudóttir skrifar