Hvað er mikilvægt; bankar eða gamalt fólk? Gunnar Smári Egilsson skrifar 27. ágúst 2021 09:30 Samtök fjármagns- og fyrirtækjaeigenda, sem kalla sig Samtök atvinnulífsins, hafa verið í áróðursherferð undanfarið og haldið því fram að það sé að verða of mikið af gömlu fólki í samfélaginu í samanburði við fólk á vinnualdri. Ég hef reynt að hlusta eftir hvað það er sem áróðursfólkið vill gera. Hvort það vill fækka gamla fólkinu eða fjölga fólki á vinnualdri, en ég hef enn ekki áttað mig á hvort það er. Ég heyri hins vegar að þau eru fljót að snúa talinu að einkavæðingu gamla fólksins. Þau vilja gera business úr umönnun aldraða. Segja að við höfum ekki efni á öðru. Nú ætla ég ekki að ræða þá hugmynd, meginþorri fólks hefur andstyggð á fólki sem vill græða á sjúkdómum, öldrun, fátækt og bjargarleysi annars fólks. Hvergi nema hér á landi fær þetta fólk fyrstu frétt í fréttatímum til að lýsa þessum auðvirðilegu fyrirætlunum sínum. Ég átta mig ekki alveg á hvers vegna það er, hvers vegna þetta gróðafólk með sínar siðlausu ráðagerðir er svona plássfrekt á Íslandi. En það er eitthvað sem við höfum gert alvarleg vitlaust. Einhvers staðar tókum við vitlausa beygju. Það sem ég vildi ræða er þessi hugmynd að við höfum ekki lengur efni á gamla fólkinu. Er gamla fólkið byrði? Á fjárlögum fyrir yfirstandandi ár er gert ráð fyrir að 93,4 milljarðar króna fari í málefni aldraðra. Þar munar mestu um eftirlaun sem greidd eru frá Tryggingastofnun ríkisins. Við þetta má bæta 57,9 milljörðum króna sem fara til rekstrar hjúkrunar- og dvalarheimila. Samtals eru þetta 151,3 milljarðar. Það eru um 5,1% af landsframleiðslu. Það eru um 47 þúsund manns sem eru 67 ára og eldri á Íslandi. Þessi útgjöld eru því um 3,2 m.kr. á mann. Og það finnst samtökum fjármagns- og fyrirtækjaeigenda of mikið. En hvað með bankana? Kvika banki var að skila uppgjöri fyrir fyrri helming ársins, 6,1 milljarður króna í hreinan hagnað. Þá er hagnaður fjögurra banka kominn í 43 milljarða króna á þessum fyrstu sex mánuðum ársins. Það eru um 3% af landsframleiðslu þessara mánaða og því um 59% af því sem ríkið ver í eftirlaun, hjúkrunar- og dvalarheimili fyrir aldraða. Ég man ekki til þess að samtök fjármagns- og fyrirtækjaeigenda hefðu kvartað yfir að kannski væri of fátt fólk að strita í hagkerfinu til að standa undir þessum geigvænlegra gróða bankanna. Og svo tryggingafélögin Til að allrar sanngirni sé gætt ættum við að telja VÍS og Sjóvá með bönkunum, þar sem TM er hluti af Kvikubanka. Við getum kallað þetta fjármálakerfið; banka og tryggingafélög. Sjóvá og Vís skiluðu 9,7 milljarða hagnaði á fyrstu sex mánuðum ársins og samanlagður hagnaður þeirra og bankanna var því 52,7 milljarðar króna eða 3,7% af landsframleiðslu þessa tímabils. Það er 73% af því sem ríkið ver til að gera efri ár um 47 þúsund landsmanna bærileg. Þetta er annars vegar hagnaður sex fyrirtækja, sem engum þykir vænt um, og hins vegar velferð 47 þúsund manneskja, sem eru foreldrar okkar, afar og ömmur. Ég man ekki til þess að það hafi verið fyrsta frétt í nokkrum fréttatíma að samfélagið hefði kannski ekki efni á standa undir hagnaði þessara fyrirtækja. Að við yrðum að gera eitthvað í þessu. Að það væri ekki á fólk leggjandi að greiða svona óheyrilegar fjárhæðir til þessara sex fyrirtækja bara svo féð endi sem hreinn hagnaður, umframtekjur þegar allur mögulegur kostnaður hefur verið greiddur. Það sem fyrirtækin leggja á þjónustuna umfram það sem hún kostar. Það sem kalla má okur. Og svo er það leigan Við ættum kannski að bæta við þremur fyrirtækjum við þessa upptalningu. Reitir, Reginn og Eik eru fasteignafélög sem eiga og leigja húsnæði. Þau græddu 7,4 milljarða á síðustu sex mánuðum, sem þau hafa skilað uppgjöri fyrir. Bankar, tryggingarfélög og skráð fasteignafélög hafa því hagnast um 60,1 milljarð króna á sex mánuðum. Eða um sem nemur 4,2% af landsframleiðslu. Það er 82% af því sem gamla fólkið fær úr sameiginlegum sjóðum. Sem það borgar í eins og við hin. Gamla fólkið borgar tekjuskatt, oft af lágum tekjum. Það borgar líka virðisaukaskatt af öllu sem það kaupir. Ég ætla að gefa mér að gamla fólkið borgi hið minnsta það sem upp á vantar, þessi 18% sem ber á milli útgjalda ríkisins til gamla fólksins og þess sem þessi níu fyrirtæki, sem lifa á vöxtum og leigu, tóku til sín í hreinann hagnað Þetta eru aðeins um 48 þús. kr. á mánuði á hvern aldraðan landsmann. Þú lifir ekki heilan mánuð á Íslandi án þess að borga all vega það í skatta. Hversu sjúk erum við orðin? Stundum þegar ég sit undir fréttatímum velti ég fyrir mér hversu sjúk við erum orðin. Hver læddi þeirri hugsun að okkur að mark væri takandi á fólki sem er hálf sturlað af fégræðgi? Til hvers er verið að útvarpa um borg í bý ráðagerðum hinna ríku um að gera sér gamla fólkið að féþúfu, með þeim rökum að gamla fólkið sé of þung byrði fyrir okkur hin? Af hverju er verið að hlusta á þetta fólk með glærurnar? Man einhver til þess að eitthvað gott hafi hlotist af því? Er þetta ekki fólkið sem sagði nauðsynlegt að einkavæða bankana? Fólkið sem byggði upp fjármálakerfið sem sogaði til sín 60 milljarða króna á sex mánuðum. Það eru 120 milljarðar króna á ári. miklu meira en það kostar að byggja nýjan Landspítala. Við höfum ekki efni á auðvaldinu Fjármálakerfið sogaði til sín í hreinan hagnað þessa sex mánuði ígildi um 325 þúsund króna frá hverju mannsbarni á ári. Það eru tæplega 110 þús. kr. á mánuði fyrir fjögurra manna fjölskyldu. Bara til að fóðra hreinan hagnað þessara níu fyrirtækja. Og þau eru aðeins toppurinn af ísjakanum. Ímyndið ykkur peningana sem öll hin fyrirtækin taka til sín, allar arðgreiðslunnar, alla leiguna og alla vextina sem er troðið upp á allt sem þú kaupir, allt sem þú borðar og allt sem þú þarft á að halda til að lifa. Við lifum í samfélagi þar sem allt kerfið gengur út á að hafa af þér fé, soga úr þér orkuna, festa þig á hamsturhjóli vinnuþrælkunar og basls, brennimerkja þig með linnulausum kvíða og fjárhagsáhyggjum. Og fólkið sem lifir sældarlífi af þessu kerfi, fólkið sem lifir af þér, það er mætt í fréttirnar til að segja að við höfum ekki efni á gamla fólkinu. Ágæta fólk, við eigum nóg til handa gamla fólkinu. Við höfum hins vegar ekki efni á að halda þessar blóðsugur lengur, sem hafa sogið sig fastar á allan almenning. Ef við losum okkur við þær höfum við efni á allri þeirri mannúð og mildi sem við viljum sýna gamla fólkinu, foreldrum okkar, öfum og ömmum. Ef við losum okkur við blóðsugurnar getum við öll eignast gott líf. Kosningar í haust snúast um ýmislegt. Þar fáið þið til dæmis að velja á milli gamla fólksins eða blóðsugnanna. Þú getur valið hvort við eigum að samfélagsvæða fjármálakerfið eða einkavæða gamla fólkið. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokknum og skipar 1. sætið á lista flokksins í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Smári Egilsson Skoðun: Kosningar 2021 Íslenskir bankar Alþingiskosningar 2021 Eldri borgarar Sósíalistaflokkurinn Mest lesið Halldór 29.03.2025 Halldór Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson skrifar Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar Skoðun Vilji til að rjúfa kyrrstöðu í húsnæðiskreppunni Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson skrifar Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Kárhóll og Kína: Þegar vísindi verða pólitísk tól Davíð Michelsen skrifar Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn gegn fjölskyldusameiningum? Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lýðræðið deyr í myrkrinu Heiðar Örn Sigurfinnsson skrifar Skoðun Færni til framtíðar Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ofbeldi Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lestu Gaza Móheiður Hlíf Geirlaugsdóttir skrifar Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar Skoðun 10 ár og bull í lokin Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Opið bréf til atvinnuvegaráðherra: 48 daga, nei takk Gísli Gunnar Marteinsson skrifar Skoðun Á nú að opinbera það að ég veit í rauninni ekki neitt? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Háskóli Höfuðborgarinnar, ekki Íslands Arent Orri Claessen,Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson skrifar Sjá meira
Samtök fjármagns- og fyrirtækjaeigenda, sem kalla sig Samtök atvinnulífsins, hafa verið í áróðursherferð undanfarið og haldið því fram að það sé að verða of mikið af gömlu fólki í samfélaginu í samanburði við fólk á vinnualdri. Ég hef reynt að hlusta eftir hvað það er sem áróðursfólkið vill gera. Hvort það vill fækka gamla fólkinu eða fjölga fólki á vinnualdri, en ég hef enn ekki áttað mig á hvort það er. Ég heyri hins vegar að þau eru fljót að snúa talinu að einkavæðingu gamla fólksins. Þau vilja gera business úr umönnun aldraða. Segja að við höfum ekki efni á öðru. Nú ætla ég ekki að ræða þá hugmynd, meginþorri fólks hefur andstyggð á fólki sem vill græða á sjúkdómum, öldrun, fátækt og bjargarleysi annars fólks. Hvergi nema hér á landi fær þetta fólk fyrstu frétt í fréttatímum til að lýsa þessum auðvirðilegu fyrirætlunum sínum. Ég átta mig ekki alveg á hvers vegna það er, hvers vegna þetta gróðafólk með sínar siðlausu ráðagerðir er svona plássfrekt á Íslandi. En það er eitthvað sem við höfum gert alvarleg vitlaust. Einhvers staðar tókum við vitlausa beygju. Það sem ég vildi ræða er þessi hugmynd að við höfum ekki lengur efni á gamla fólkinu. Er gamla fólkið byrði? Á fjárlögum fyrir yfirstandandi ár er gert ráð fyrir að 93,4 milljarðar króna fari í málefni aldraðra. Þar munar mestu um eftirlaun sem greidd eru frá Tryggingastofnun ríkisins. Við þetta má bæta 57,9 milljörðum króna sem fara til rekstrar hjúkrunar- og dvalarheimila. Samtals eru þetta 151,3 milljarðar. Það eru um 5,1% af landsframleiðslu. Það eru um 47 þúsund manns sem eru 67 ára og eldri á Íslandi. Þessi útgjöld eru því um 3,2 m.kr. á mann. Og það finnst samtökum fjármagns- og fyrirtækjaeigenda of mikið. En hvað með bankana? Kvika banki var að skila uppgjöri fyrir fyrri helming ársins, 6,1 milljarður króna í hreinan hagnað. Þá er hagnaður fjögurra banka kominn í 43 milljarða króna á þessum fyrstu sex mánuðum ársins. Það eru um 3% af landsframleiðslu þessara mánaða og því um 59% af því sem ríkið ver í eftirlaun, hjúkrunar- og dvalarheimili fyrir aldraða. Ég man ekki til þess að samtök fjármagns- og fyrirtækjaeigenda hefðu kvartað yfir að kannski væri of fátt fólk að strita í hagkerfinu til að standa undir þessum geigvænlegra gróða bankanna. Og svo tryggingafélögin Til að allrar sanngirni sé gætt ættum við að telja VÍS og Sjóvá með bönkunum, þar sem TM er hluti af Kvikubanka. Við getum kallað þetta fjármálakerfið; banka og tryggingafélög. Sjóvá og Vís skiluðu 9,7 milljarða hagnaði á fyrstu sex mánuðum ársins og samanlagður hagnaður þeirra og bankanna var því 52,7 milljarðar króna eða 3,7% af landsframleiðslu þessa tímabils. Það er 73% af því sem ríkið ver til að gera efri ár um 47 þúsund landsmanna bærileg. Þetta er annars vegar hagnaður sex fyrirtækja, sem engum þykir vænt um, og hins vegar velferð 47 þúsund manneskja, sem eru foreldrar okkar, afar og ömmur. Ég man ekki til þess að það hafi verið fyrsta frétt í nokkrum fréttatíma að samfélagið hefði kannski ekki efni á standa undir hagnaði þessara fyrirtækja. Að við yrðum að gera eitthvað í þessu. Að það væri ekki á fólk leggjandi að greiða svona óheyrilegar fjárhæðir til þessara sex fyrirtækja bara svo féð endi sem hreinn hagnaður, umframtekjur þegar allur mögulegur kostnaður hefur verið greiddur. Það sem fyrirtækin leggja á þjónustuna umfram það sem hún kostar. Það sem kalla má okur. Og svo er það leigan Við ættum kannski að bæta við þremur fyrirtækjum við þessa upptalningu. Reitir, Reginn og Eik eru fasteignafélög sem eiga og leigja húsnæði. Þau græddu 7,4 milljarða á síðustu sex mánuðum, sem þau hafa skilað uppgjöri fyrir. Bankar, tryggingarfélög og skráð fasteignafélög hafa því hagnast um 60,1 milljarð króna á sex mánuðum. Eða um sem nemur 4,2% af landsframleiðslu. Það er 82% af því sem gamla fólkið fær úr sameiginlegum sjóðum. Sem það borgar í eins og við hin. Gamla fólkið borgar tekjuskatt, oft af lágum tekjum. Það borgar líka virðisaukaskatt af öllu sem það kaupir. Ég ætla að gefa mér að gamla fólkið borgi hið minnsta það sem upp á vantar, þessi 18% sem ber á milli útgjalda ríkisins til gamla fólksins og þess sem þessi níu fyrirtæki, sem lifa á vöxtum og leigu, tóku til sín í hreinann hagnað Þetta eru aðeins um 48 þús. kr. á mánuði á hvern aldraðan landsmann. Þú lifir ekki heilan mánuð á Íslandi án þess að borga all vega það í skatta. Hversu sjúk erum við orðin? Stundum þegar ég sit undir fréttatímum velti ég fyrir mér hversu sjúk við erum orðin. Hver læddi þeirri hugsun að okkur að mark væri takandi á fólki sem er hálf sturlað af fégræðgi? Til hvers er verið að útvarpa um borg í bý ráðagerðum hinna ríku um að gera sér gamla fólkið að féþúfu, með þeim rökum að gamla fólkið sé of þung byrði fyrir okkur hin? Af hverju er verið að hlusta á þetta fólk með glærurnar? Man einhver til þess að eitthvað gott hafi hlotist af því? Er þetta ekki fólkið sem sagði nauðsynlegt að einkavæða bankana? Fólkið sem byggði upp fjármálakerfið sem sogaði til sín 60 milljarða króna á sex mánuðum. Það eru 120 milljarðar króna á ári. miklu meira en það kostar að byggja nýjan Landspítala. Við höfum ekki efni á auðvaldinu Fjármálakerfið sogaði til sín í hreinan hagnað þessa sex mánuði ígildi um 325 þúsund króna frá hverju mannsbarni á ári. Það eru tæplega 110 þús. kr. á mánuði fyrir fjögurra manna fjölskyldu. Bara til að fóðra hreinan hagnað þessara níu fyrirtækja. Og þau eru aðeins toppurinn af ísjakanum. Ímyndið ykkur peningana sem öll hin fyrirtækin taka til sín, allar arðgreiðslunnar, alla leiguna og alla vextina sem er troðið upp á allt sem þú kaupir, allt sem þú borðar og allt sem þú þarft á að halda til að lifa. Við lifum í samfélagi þar sem allt kerfið gengur út á að hafa af þér fé, soga úr þér orkuna, festa þig á hamsturhjóli vinnuþrælkunar og basls, brennimerkja þig með linnulausum kvíða og fjárhagsáhyggjum. Og fólkið sem lifir sældarlífi af þessu kerfi, fólkið sem lifir af þér, það er mætt í fréttirnar til að segja að við höfum ekki efni á gamla fólkinu. Ágæta fólk, við eigum nóg til handa gamla fólkinu. Við höfum hins vegar ekki efni á að halda þessar blóðsugur lengur, sem hafa sogið sig fastar á allan almenning. Ef við losum okkur við þær höfum við efni á allri þeirri mannúð og mildi sem við viljum sýna gamla fólkinu, foreldrum okkar, öfum og ömmum. Ef við losum okkur við blóðsugurnar getum við öll eignast gott líf. Kosningar í haust snúast um ýmislegt. Þar fáið þið til dæmis að velja á milli gamla fólksins eða blóðsugnanna. Þú getur valið hvort við eigum að samfélagsvæða fjármálakerfið eða einkavæða gamla fólkið. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokknum og skipar 1. sætið á lista flokksins í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun
Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar
Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar
Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar
Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun