Mikilvægt að tryggja að í upplýsingagjöf fyrirtækja séu engar hálfsagðar sögur

„Neytendur eru orðnir vel upplýstir og þeir kunna að meta það þegar fyrirtæki koma hreint fram. Segið frá stöðunni eins og hún er og hvað þið ætlið og eruð að gera til að bæta hana. Miðlið svo upplýsingunum til samfélagsins á skiljanlegan hátt.“

Að ná þeim markmiðum að takmarka hlýnun jarðar á þessari öld við 1,5 gráðu miðað við fyrir iðnbyltingu þýðir að fyrir árið 2050 þarf heimurinn að ná hnattrænu kolefnishlutleysi.

„Þetta er risastórt verkefni og við þurfum allar hendur á dekk.“

Í Atvinnulífinu í gær og í dag er fjallað um loftlagsmálin.

Fyrirtækin þurfa að velja bröttustu brekkuna

Til þess að ná markmiðum Parísarsamningsins þurfa fyrirtæki að helminga sína losun fyrir árið 2030.

Síðan aftur á hverjum áratug til ársins 2050.

Með þessu eru fyrirtæki að leggja sitt af mörkum til þess að við náum 90% samdrætti í losun á heimsvísu og að lokum kolefnishlutleysi fyrir miðja þessa öld.

Ég hef stundum líkt þessum gríðarlega samdrætti í losun við skíðaferð. 

Þar sem fyrirtæki þurfa að velja sér bröttustu brekkuna á skíðasvæðinu og skíða alla leið niður að sjó!“

Birgitta segir þessi markmið auðvitað fela í sér gríðarlegar áskoranir fyrir fyrirtæki. Hins vegar fylgja þessum áskorunum einnig tækifæri, ný viðskiptamódel, nýsköpun og tækknilausnir.

„Gleymum ekki tilganginum. Að skapa hér lífvænlega jörð fyrir menn, náttúru og auðvitað fyrirtæki.“

Nokkuð hefur verið um það að fyrirtæki séu að styðjast við mismunandi mælikvarða og aðferðarfræði á vegferð sinni í átt að kolefnishlutleysi.

Birgitta segir Umhverfisstofnun fyrst og fremst leggja áherslu á að fyrirtæki birti upplýsingar um það hvað þau séu að gera og segi þá alla söguna. Eins að fá þessar upplýsingar staðfestar af óháðum aðila. Þetta sé í raun besta og skynsamlegasta leiðin fyrir fyrirtæki, óháð aðferðarfræði.

Þá segir Birgitta það geta verið of stóran bita fyrir fyrirtæki að mæla ,,allt.“ Þótt það sé reyndar best. Hér bendir hún frekar á að fyrirtæki byrji að mæla þá þætti sem eru nokkuð fyrirséðir þeir sem valda mestri losun í starfseminni.

„Fyrirtæki geta hér til dæmis skoðað Loftslagsmæli Festu, losunarstuðla Umhverfisstofnunar og Greenhouse Gas protocol aðferðafræðina. Svo þarf að setja sér langtímamarkmið um samdrátt í losun en einnig að marka vörður á leiðinni. Því næst þarf að hefjast handa við að fara í nauðsynlegar aðgerðir til að draga úr losun.“

Ísland og heimurinn

Þegar búið er að draga úr losun eins mikið og mögulegt er innan hvers árs þarf að kolefnisjafna. Birgitta segir mikilvægt að fyrirtæki fjárfesti í vottuðum kolefniseiningum sem uppfylla alþjóðlegar kröfur. Því það sé leið til að tryggja raunverulegan loftlagsávinning. Umhverfisstofnun hefur birt um þetta leiðbeiningar á vefsíðu sinni.

Eru til tölur um hvar íslenskt atvinnulíf stendur í samanburði við aðrar þjóðir. Til dæmis í samanburði við Norðurlöndin?

„Nei í rauninni ekki. Að því sögðu þá er mikil gróska hér á Íslandi og mörg fyrirtæki sem eru að taka ábyrgð á sínum umhverfisáhrifum og reyna að bæta þar úr. Hingað til hafa stóru fyrirtækin verið áberandi en við finnum fyrir því hér á Umhverfisstofnun að lítil og meðalstór fyrirtæki eru mörg hver orðin áhugasöm og vilja gera betur.“

Birgitta var ein þeirra sem hélt erindi á Loftlagsfundi Festu og Reykjavíkurborgar í nóvember. Hún segir að nú hafi alls 167 íslensk fyrirtæki skrifað undir Festu og Reykjavíkurborgar en með þeirri undirritun eru fyrirtækin að skuldbinda sig til að vinna markvisst í sínum loftslagsmálum.

Þá eru miklar breytingar framundan fyrir fyrirtæki. Um áramótin taka í gildi reglur um Flokkunarkerfi Evrópusambandsins, eða EU taxonomi. Kerfið felur í sér samræmdar leikreglur fyrir atvinnulífið og mun vonandi verða til þess að árangur í umhverfismálum aukist á sama tíma og komið er í veg fyrir grænþvott.

Úti í heimi eru að koma upp stórir grænþvottsskandalar sem sýna mikilvægi þess að fyrirtæki vandi sig og séu með gagnsæja upplýsingagjöf um það sem þau eru að gera. Engar hálfsagðar sögur.“

Birgitta segir fyrirliggjandi verkefni atvinnulífsins kristaltært:

„Fyrirtæki þurfa að leita allra leiða til að draga úr sinni losun og segja frá því sem þau eru að gera á skiljanlegan hátt. Það er þeirra hagur, hagur umhverfisins og neytendur munu kunna að meta það.“