Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar 18. september 2024 12:33 Hugsunin um íslensku rafkrónuna var ótti sem var magnaður smá upp í mér þegar ég gekk í gegnum eldskírn á ótta í andlegri vakningu. Nú einu og hálfu ári seinna, þá situr þessi ótti enn í mér. Spurningar sem ég hef haft í huga frá því ég tók eftir rafkrónunni standa flest allar enn ósvaraðar og áhuginn á því að ræða að hey, það er kominn nýr gjaldmiðill hér í landi, er ekkert svo mikill. Hverjar geta afleiðingar verið fyrir íslenskt viðskiptalíf? Hverjar geta afleiðingar verið fyrir íslensk heimili? Jæja, þessi ótti minn. Það er orðið tímabært að ég skili honum af mér og haldi bara mínu lífi áfram. Smá formáli. Íslenska rafkrónan fór hljóðlega af stað. Mér að vitandi þá hefur ekki verið fjallað sérstaklega um íslensku rafkrónuna inn á Alþingi. Kannski að það hafi farið framhjá mér. Hver veit. Ég er eiginlega að vona það, því það skelfir mig smá þessi litla umfjöllun. Tilraunir með notkun hennar hafa staðið frá vori 2023, í umsjá Seðlabankans. Leyfi til þess var gefið frá Alþingi í formi lítilla laga sem enginn tók eftir. Þeir sem ég hef rætt við, benda allir á að breytingin sé engin. Millifærslur með fjármagn hér á landi eru allar rafrænar hvort sem er. Hvaða máli skiptir það að þær séu gerðar í formi íslenskrar rafkrónu? Kannski er réttast að byrja á þeirri spurningu. Hver er munurinn? Ég ætla mér ekki að svara neinum af þessum spurningum. Ég ætla bara að varpa þeim fram. Í von um að einhverjum þessum spurningum verði svarað af fagfólki. Í von um að skilningurinn á breytingunum aukist. Því íslenska rafkrónan er rafræn útgáfa af íslensku krónunni, hún er rafmynt, en ekki venjuleg rafmynt. Hún er ríkisstýrð, rekjanleg, forritanleg rafmynt. Þema nr. 2. Hvað þýðir það að rafkrónan sé ríkisstýrð? Verður hún helsti farvegur miðlunar peningastefnunnar? Hvernig mun stjórnun á fjármagnsflæði koma til með að breytast? Mun þetta aðstoða Seðlabankann til stýringar á gengi, á stýrivöxtum og á verðbólgu? Þema nr. 3. Mun rafkrónan bera vexti og hvaða afleiðingar mun það þá hafa fyrir miðlun peningastefnunnar og fjármálamarkaðinn? Þema nr. 4. Munu bankarnir í alvöru ekki geta lengur búið til fjármagn í umferð? Mun það koma til með að hafa áhrif á hagnað hjá viðskiptabönkunum? Bankarnir hafa verið að hjálpa Seðlabankanum að stilla upp öllum kerfum bak við tjöldin. Er það gert að manngæsku einni saman? Hverju hefur þeim verið lofað fyrir að standa í því? Þema nr.5. Allar rafmyntir ferðast um höfin í gegnum Blockchain. Allar færslur á Blockchain eru rekjanlegar. Hvað þýðir þetta fyrir íslensk fyrirtæki og einstaklinga? Hverjir munu hafa aðgang að fjármagnsupplýsingum og í hvaða formi? Mun skatturinn komast í öll gögn? Munu allar fjármagnsupplýsingar bara poppa upp á skattframtölum? Með innleiðingu rafkrónunnar þá er ekki ætlað að útrýma seðlum og myntum. En mun þrýstingur aukast til að taka út alla seðla í umferð, til að halda öllu sýnilegu? Þýðir þetta endalok svarts hagkerfis? Þema nr.5. Hvaða afleiðingar getur það haft að íslenska rafkrónan er forritanleg? Hvaða forritun verður sett á notkun gjaldmiðilsins? Hvaða lög og reglur verða settar um notkun á forritun gjaldmiðilsins? Verður horft á siðferðisleg sjónarmið þegar kemur að forrituninni? Mun þetta þýða að ríkið geti sett skilyrði á fjármagnshreyfingar? Mun verða sett skilyrði um eignartíma fjármagns? Mun verða sett skilyrði um hámark eignastöðu fyrirtækja og/eða einstaklinga inn á bankareikningum? Verður hægt að binda notkun á fjármagni við verslun til ákveðinna aðila? Verður hægt að setja takmarkanir á notkun fjármagns? Þema nr.6. Í hversu miklu mæli er farið að nota íslensku rafkrónuna á bak við tjöldin? Hvaða áhrif eru að koma í ljós, sem menn höfðu ekki gert sér grein fyrir? Þema nr.7. Endanleg ákvörðun um útgáfu verður ekki tekin nema með aðkomu stjórnvalda og að undangengnu samtali við helstu hagsmunaaðila og almenning. En það er bara ekkert að gerast hérna. Hvenær er orðið tímabært að taka upp þetta mál. Hvaða elda þarf að kveikja undir hvaða rössum, til að eyða út óvissu þegar kemur að íslensku rafkrónunni. Á að búa til hérna einhvern samfélagslegan ótta, sem menn vilja helst ekki takast á við. Verður þetta aðal kosningarmálið í næstu kosningum? Og hvað ætlum við að setja í forgang ef svo skyldi vera? Ætlum við að kjósa fólk sem við treystum til að taka siðferðislega réttar ákvarðanir þegar kemur að lagagerð um rafkrónuna, eða mun okkur standa á sama? Já og kannski líka, verður þörf á því að gera stjórnarskrárbreytingar til að allt gangi snuðrulaust fyrir sig? Þema nr.8. Menn skyldu kannski spyrja sig hvar minn ótti sé mestur. Jú ég skal svara því, undir rós. Ég ætla bara að leyfa ykkur sjálfum að taka þessa spurningu lengra. Spurningin sem hefur ómað í kollinum hjá mér er að siðferðislegum toga. Hverjir skyldu hagnast einna mest með upptöku íslenskrar rafkrónu? Gæti það verið íslenska ríkið og Seðlabankinn? Ef svo er, haldið þið að það sé vitneskja sem menn hafa velt fyrir sér? Hefur það haft einhverjar afleiðingar og hvað haldið þið þá að þær gæti hafa verið? Höfundur greinar er með MAcc í reikningshaldi og endurskoðun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birna Guðný Björnsdóttir Mest lesið Harka af sér og halda áfram Hulda Jónsdóttir Tölgyes Skoðun Hæstaréttardómari kallar Gróu á Leiti til vitnis Heimir Már Pétursson Skoðun Allskonar núansar Lilja Kristín Jónsdóttir Skoðun Samúð Jón Steinar Gunnlaugsson Skoðun Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir Skoðun Úr hörðustu átt Rósa Guðbjartsdóttir!!! Alma Björk Ástþórsdóttir Skoðun Dómskerfið reynir að þegja alla gagnrýni á sig í hel Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Frelsið er yndislegt þegar það hentar Jens Garðar Helgason Skoðun Íslensk framleiðsla á undanhaldi - hver græðir? Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun Magnús Karl Magnússon – öflugur málsvari Háskóla Íslands Arna Hauksdóttir,Þórarinn Guðjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Töfrakista tækifæranna Hrefna Óskarsdóttir skrifar Skoðun Dómskerfið reynir að þegja alla gagnrýni á sig í hel Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Frelsið er yndislegt þegar það hentar Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Borgaralegt og hernaðarlegt Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Áskorun til Reykjavíkurborgar um matvæli í leik- og grunnskólum Anna Laufey Stefánsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind er síðasta von íslensks heilbrigðiskerfis – munum við grípa tækifærið? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við erum ennþá hvalveiðiþjóð, hvenær ætlar ríkisstjórnin að grípa í taumana? Micah Garen skrifar Skoðun Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Grafið undan grunngildum Sólveig Anna Jónsdóttir skrifar Skoðun Samúð Jón Steinar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Allskonar núansar Lilja Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Íslensk framleiðsla á undanhaldi - hver græðir? Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Magnús Karl Magnússon – öflugur málsvari Háskóla Íslands Arna Hauksdóttir,Þórarinn Guðjónsson skrifar Skoðun Tungumálakort – leitin að tungumálaforðanum 2025 Renata Emilsson Peskova,Þorbjörg Halldórsdóttir,Kristín R. Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Byggjum meira á Kjalarnesi Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Hæstaréttardómari kallar Gróu á Leiti til vitnis Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Álitsgerð um hvalveiðar, sögu og stöðu þeirra, misferli, lögbrot og veiðileyfi, sem ekki stenzt Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hugleiðingar um listamannalaun V Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Úr hörðustu átt Rósa Guðbjartsdóttir!!! Alma Björk Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Olíunotkun er þjóðaröryggismál Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Mokum ofan í skotgrafirnar Teitur Atlason skrifar Skoðun Kennarastarfið óheillandi... því miður Guðrún Kjartansdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti sem leiðarljós í starfi Háskóla Íslands Silja Bára R. Ómarsdóttir skrifar Skoðun Skattspor ferðaþjónustunnar 184 milljarðar árið 2023 Pétur Óskarsson skrifar Skoðun Kynskiptur vinnumarkaður Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Við kjósum Magnús Karl Lotta María Ellingsen,Jón Ólafsson skrifar Skoðun Harka af sér og halda áfram Hulda Jónsdóttir Tölgyes skrifar Skoðun Mjólkursamsalan færir hundruð milljóna til erlendra bænda Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Gulur, rauður, blár og B+ Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Í hverjum bekk býr rithöfundur – Ísland, land lifandi ævintýra Einar Mikael Sverrisson skrifar Sjá meira
Hugsunin um íslensku rafkrónuna var ótti sem var magnaður smá upp í mér þegar ég gekk í gegnum eldskírn á ótta í andlegri vakningu. Nú einu og hálfu ári seinna, þá situr þessi ótti enn í mér. Spurningar sem ég hef haft í huga frá því ég tók eftir rafkrónunni standa flest allar enn ósvaraðar og áhuginn á því að ræða að hey, það er kominn nýr gjaldmiðill hér í landi, er ekkert svo mikill. Hverjar geta afleiðingar verið fyrir íslenskt viðskiptalíf? Hverjar geta afleiðingar verið fyrir íslensk heimili? Jæja, þessi ótti minn. Það er orðið tímabært að ég skili honum af mér og haldi bara mínu lífi áfram. Smá formáli. Íslenska rafkrónan fór hljóðlega af stað. Mér að vitandi þá hefur ekki verið fjallað sérstaklega um íslensku rafkrónuna inn á Alþingi. Kannski að það hafi farið framhjá mér. Hver veit. Ég er eiginlega að vona það, því það skelfir mig smá þessi litla umfjöllun. Tilraunir með notkun hennar hafa staðið frá vori 2023, í umsjá Seðlabankans. Leyfi til þess var gefið frá Alþingi í formi lítilla laga sem enginn tók eftir. Þeir sem ég hef rætt við, benda allir á að breytingin sé engin. Millifærslur með fjármagn hér á landi eru allar rafrænar hvort sem er. Hvaða máli skiptir það að þær séu gerðar í formi íslenskrar rafkrónu? Kannski er réttast að byrja á þeirri spurningu. Hver er munurinn? Ég ætla mér ekki að svara neinum af þessum spurningum. Ég ætla bara að varpa þeim fram. Í von um að einhverjum þessum spurningum verði svarað af fagfólki. Í von um að skilningurinn á breytingunum aukist. Því íslenska rafkrónan er rafræn útgáfa af íslensku krónunni, hún er rafmynt, en ekki venjuleg rafmynt. Hún er ríkisstýrð, rekjanleg, forritanleg rafmynt. Þema nr. 2. Hvað þýðir það að rafkrónan sé ríkisstýrð? Verður hún helsti farvegur miðlunar peningastefnunnar? Hvernig mun stjórnun á fjármagnsflæði koma til með að breytast? Mun þetta aðstoða Seðlabankann til stýringar á gengi, á stýrivöxtum og á verðbólgu? Þema nr. 3. Mun rafkrónan bera vexti og hvaða afleiðingar mun það þá hafa fyrir miðlun peningastefnunnar og fjármálamarkaðinn? Þema nr. 4. Munu bankarnir í alvöru ekki geta lengur búið til fjármagn í umferð? Mun það koma til með að hafa áhrif á hagnað hjá viðskiptabönkunum? Bankarnir hafa verið að hjálpa Seðlabankanum að stilla upp öllum kerfum bak við tjöldin. Er það gert að manngæsku einni saman? Hverju hefur þeim verið lofað fyrir að standa í því? Þema nr.5. Allar rafmyntir ferðast um höfin í gegnum Blockchain. Allar færslur á Blockchain eru rekjanlegar. Hvað þýðir þetta fyrir íslensk fyrirtæki og einstaklinga? Hverjir munu hafa aðgang að fjármagnsupplýsingum og í hvaða formi? Mun skatturinn komast í öll gögn? Munu allar fjármagnsupplýsingar bara poppa upp á skattframtölum? Með innleiðingu rafkrónunnar þá er ekki ætlað að útrýma seðlum og myntum. En mun þrýstingur aukast til að taka út alla seðla í umferð, til að halda öllu sýnilegu? Þýðir þetta endalok svarts hagkerfis? Þema nr.5. Hvaða afleiðingar getur það haft að íslenska rafkrónan er forritanleg? Hvaða forritun verður sett á notkun gjaldmiðilsins? Hvaða lög og reglur verða settar um notkun á forritun gjaldmiðilsins? Verður horft á siðferðisleg sjónarmið þegar kemur að forrituninni? Mun þetta þýða að ríkið geti sett skilyrði á fjármagnshreyfingar? Mun verða sett skilyrði um eignartíma fjármagns? Mun verða sett skilyrði um hámark eignastöðu fyrirtækja og/eða einstaklinga inn á bankareikningum? Verður hægt að binda notkun á fjármagni við verslun til ákveðinna aðila? Verður hægt að setja takmarkanir á notkun fjármagns? Þema nr.6. Í hversu miklu mæli er farið að nota íslensku rafkrónuna á bak við tjöldin? Hvaða áhrif eru að koma í ljós, sem menn höfðu ekki gert sér grein fyrir? Þema nr.7. Endanleg ákvörðun um útgáfu verður ekki tekin nema með aðkomu stjórnvalda og að undangengnu samtali við helstu hagsmunaaðila og almenning. En það er bara ekkert að gerast hérna. Hvenær er orðið tímabært að taka upp þetta mál. Hvaða elda þarf að kveikja undir hvaða rössum, til að eyða út óvissu þegar kemur að íslensku rafkrónunni. Á að búa til hérna einhvern samfélagslegan ótta, sem menn vilja helst ekki takast á við. Verður þetta aðal kosningarmálið í næstu kosningum? Og hvað ætlum við að setja í forgang ef svo skyldi vera? Ætlum við að kjósa fólk sem við treystum til að taka siðferðislega réttar ákvarðanir þegar kemur að lagagerð um rafkrónuna, eða mun okkur standa á sama? Já og kannski líka, verður þörf á því að gera stjórnarskrárbreytingar til að allt gangi snuðrulaust fyrir sig? Þema nr.8. Menn skyldu kannski spyrja sig hvar minn ótti sé mestur. Jú ég skal svara því, undir rós. Ég ætla bara að leyfa ykkur sjálfum að taka þessa spurningu lengra. Spurningin sem hefur ómað í kollinum hjá mér er að siðferðislegum toga. Hverjir skyldu hagnast einna mest með upptöku íslenskrar rafkrónu? Gæti það verið íslenska ríkið og Seðlabankinn? Ef svo er, haldið þið að það sé vitneskja sem menn hafa velt fyrir sér? Hefur það haft einhverjar afleiðingar og hvað haldið þið þá að þær gæti hafa verið? Höfundur greinar er með MAcc í reikningshaldi og endurskoðun.
Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir Skoðun
Magnús Karl Magnússon – öflugur málsvari Háskóla Íslands Arna Hauksdóttir,Þórarinn Guðjónsson Skoðun
Skoðun Áskorun til Reykjavíkurborgar um matvæli í leik- og grunnskólum Anna Laufey Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind er síðasta von íslensks heilbrigðiskerfis – munum við grípa tækifærið? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Við erum ennþá hvalveiðiþjóð, hvenær ætlar ríkisstjórnin að grípa í taumana? Micah Garen skrifar
Skoðun Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Magnús Karl Magnússon – öflugur málsvari Háskóla Íslands Arna Hauksdóttir,Þórarinn Guðjónsson skrifar
Skoðun Tungumálakort – leitin að tungumálaforðanum 2025 Renata Emilsson Peskova,Þorbjörg Halldórsdóttir,Kristín R. Vilhjálmsdóttir skrifar
Skoðun Álitsgerð um hvalveiðar, sögu og stöðu þeirra, misferli, lögbrot og veiðileyfi, sem ekki stenzt Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Í hverjum bekk býr rithöfundur – Ísland, land lifandi ævintýra Einar Mikael Sverrisson skrifar
Vegna umfjöllunar Kveiks um kynferðislega áreitni á vinnustöðum Andri Valur Ívarsson,Anna Rós Sigmundsdóttir,Dagný Aradóttir Pind,Hrannar Már Gunnarsson,Jenný Þórunn Stefánsdóttir Skoðun
Magnús Karl Magnússon – öflugur málsvari Háskóla Íslands Arna Hauksdóttir,Þórarinn Guðjónsson Skoðun