Hverjir verja almannahagsmuni? Reynir Böðvarsson skrifar 29. nóvember 2024 12:11 Almannahagsmuni þykjast allir flokkar hafa fyrir augum en við þekkjum það vel að hægri flokkarnir eru fyrst og fremst í sérhagsmunagæslu, Sjálfstæðisflokkurinn, Miðflokkurinn og Viðreisn eru augljóslega flokkar sérhagsmuna þeirra sem betur meiga sín í samfélaginu og þá sérstaklega fjármagnseigenda. Framsóknarflokkurinn, sem þykist reyndar alltaf vera miðjuflokkur, er sögulega flokkur landsbyggðarinnar en virðist nú helst standa vörð um efnahagssvæði Skagafjarðar. Flokkur fólksins hefur byggt sinn málflutning á því að standa vörð um hagsmuni almennings, sérstaklega þeirra sem eiga í fjárhagslegum erfiðleikum eða tilheyra viðkvæmum hópum samfélagsins. Flokkurinn hefur í orði lagt áherslu á mál eins og lækkun skatta á tekjulága, hækkun bóta og aukna velferðarþjónustu. Þessi áhersla hefur að hluta náð eyrum kjósenda, enda höfðar hún til þeirra sem telja sig hafa orðið útundan í hagvaxtarþróun eða njóta ekki ávinnings af kerfinu. Þrátt fyrir góðan tilgang skortir verulega á trúverðugleika, sérstaklega þegar kemur að fjármögnun. Það er augljóst hverjum sem er að tillögur flokksins um aukin útgjöld til velferðarmála og skattalækkanir eru illa útfærðar eða svo óljósar að það er ekkert mark takandi á þeim. Stundum eru settar fram hugmyndir um að spara í ríkisrekstri eða endurskipuleggja forgangsröðun, en útfærslan er alltaf mjög óljós. Það er augljóst að án skýrra útreikninga og framkvæmanlegra áætlana er hætta á að loforðin verði einfaldlega orðin tóm, sem ég held að sé staðreynd málsins. Flokkurinn leggur áherslu á málefni sem höfða til tilfinninga frekar en að leggja fram heildstæðar lausnir sem hægt er að greina. Augljóst er að málflutningur flokksins byggist á einföldunum og vinsældastefnu fremur en á djúpstæðri greiningu eða ábyrgum tillögum. Þetta grefur undan trúverðugleika hans í augum okkar sem vilja sjá raunhæfar lausnir sem standast skoðun. Þeir sem aðhyllast áherslur flokksins ættu frekar að líta til vinstri ef árangurs á að vænta. Vinstri flokkar leggja almennt mikla áherslu á almannahagsmuni og jafnaðarmál, með það að markmiði að tryggja félagslegt réttlæti og draga úr ójöfnuði. Þeir ganga út frá þeirri grundvallarhugmynd að samfélagið eigi að byggjast á samstöðu og sanngirni þar sem allir fá jafnan aðgang að grunnþjónustu, svo sem heilbrigðis- og menntakerfi, óháð efnahag. Þetta kemur fram í áherslu vinstri flokka á öflugt velferðarkerfi, hátekjuskatt, sanngjarna dreifingu auðs og stuðning við veikburða hópa, til að mæta þörfum samfélagsins í heild fremur en að hygla sérhagsmunahópum. Sósíalistaflokkur Íslands hefur tekið þessar áherslur enn lengra með róttækum tillögum sem beinast að því að uppræta kerfislægan ójöfnuð og valdaójafnvægi í samfélaginu. Flokkurinn hafnar hugmyndafræði markaðshyggju sem hann telur hafa leitt til aukins ójafnaðar og misskiptingar, bæði í efnahagslegu og samfélagslegu samhengi. Í stefnu flokksins má sjá skýra áherslu á almannahagsmuni í baráttu fyrir eignarhaldi almennings á auðlindum og innviðum, svo sem orkukerfi, húsnæðismarkaði og heilbrigðisþjónustu. Eitt af lykilmálum Sósíalistaflokksins er húsnæðismál, þar sem hann krefst þess að húsnæði sé tryggt sem mannréttindi fremur en markaðsvara. Hann leggur til stórátak í uppbyggingu félagslegs húsnæðis til að draga úr áhrifum gróðaafla á markaðnum, sem hefur leitt til verðbólgu og skorts á viðráðanlegu húsnæði. Þá vinnur flokkurinn einnig að því að lækka framfærslukostnað, meðal annars með því að tryggja ókeypis heilbrigðisþjónustu, lækka leigu og draga úr verðtryggingu lána. Flokkurinn beinir spjótum sínum sérstaklega að sérhagsmunum stórfyrirtækja og fjármálafyrirtækja, sem hann telur hafa of mikil áhrif á stefnumótun stjórnvalda. Hann vill að auðlindir landsins, eins og orka og sjávarútvegur, skili meiri arði til almennings í stað þess að nýtast fáum útvöldum. Þessi stefna undirstrikar kjarnaviðhorf Sósíalistaflokksins: að samfélagið eigi að þjóna fólkinu í landinu en ekki einkahagsmunum. Áherslur flokksins endurspegla djúpa trú á því að jafna beri leikvöllinn í samfélaginu og að ójöfnuður sé ekki aðeins óréttlátur heldur einnig hindrun fyrir raunverulegt lýðræði. Með þessari róttæku nálgun skapar Sósíalistaflokkurinn andsvar við valdaójafnvægi sem hann telur ríkjandi í samfélaginu og býður kjósendum sem deila þessum sýn valkost sem leggur almannahagsmuni í öndvegi. Þetta er ekki flókið, kjósum Sósíalistaflokk Íslands í þessum kosningum. Höfundur er sósíalisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Mest lesið Halldór 29.03.2025 Halldór Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson skrifar Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar Skoðun Vilji til að rjúfa kyrrstöðu í húsnæðiskreppunni Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson skrifar Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar Skoðun Vanfjármögnun vísindanna Magnús Hallsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Kárhóll og Kína: Þegar vísindi verða pólitísk tól Davíð Michelsen skrifar Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn gegn fjölskyldusameiningum? Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lýðræðið deyr í myrkrinu Heiðar Örn Sigurfinnsson skrifar Skoðun Færni til framtíðar Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Ofbeldi Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lestu Gaza Móheiður Hlíf Geirlaugsdóttir skrifar Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar Skoðun 10 ár og bull í lokin Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Opið bréf til atvinnuvegaráðherra: 48 daga, nei takk Gísli Gunnar Marteinsson skrifar Skoðun Á nú að opinbera það að ég veit í rauninni ekki neitt? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Háskóli Höfuðborgarinnar, ekki Íslands Arent Orri Claessen,Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hrynur sjávarútvegur? Stefán Ólafsson skrifar Sjá meira
Almannahagsmuni þykjast allir flokkar hafa fyrir augum en við þekkjum það vel að hægri flokkarnir eru fyrst og fremst í sérhagsmunagæslu, Sjálfstæðisflokkurinn, Miðflokkurinn og Viðreisn eru augljóslega flokkar sérhagsmuna þeirra sem betur meiga sín í samfélaginu og þá sérstaklega fjármagnseigenda. Framsóknarflokkurinn, sem þykist reyndar alltaf vera miðjuflokkur, er sögulega flokkur landsbyggðarinnar en virðist nú helst standa vörð um efnahagssvæði Skagafjarðar. Flokkur fólksins hefur byggt sinn málflutning á því að standa vörð um hagsmuni almennings, sérstaklega þeirra sem eiga í fjárhagslegum erfiðleikum eða tilheyra viðkvæmum hópum samfélagsins. Flokkurinn hefur í orði lagt áherslu á mál eins og lækkun skatta á tekjulága, hækkun bóta og aukna velferðarþjónustu. Þessi áhersla hefur að hluta náð eyrum kjósenda, enda höfðar hún til þeirra sem telja sig hafa orðið útundan í hagvaxtarþróun eða njóta ekki ávinnings af kerfinu. Þrátt fyrir góðan tilgang skortir verulega á trúverðugleika, sérstaklega þegar kemur að fjármögnun. Það er augljóst hverjum sem er að tillögur flokksins um aukin útgjöld til velferðarmála og skattalækkanir eru illa útfærðar eða svo óljósar að það er ekkert mark takandi á þeim. Stundum eru settar fram hugmyndir um að spara í ríkisrekstri eða endurskipuleggja forgangsröðun, en útfærslan er alltaf mjög óljós. Það er augljóst að án skýrra útreikninga og framkvæmanlegra áætlana er hætta á að loforðin verði einfaldlega orðin tóm, sem ég held að sé staðreynd málsins. Flokkurinn leggur áherslu á málefni sem höfða til tilfinninga frekar en að leggja fram heildstæðar lausnir sem hægt er að greina. Augljóst er að málflutningur flokksins byggist á einföldunum og vinsældastefnu fremur en á djúpstæðri greiningu eða ábyrgum tillögum. Þetta grefur undan trúverðugleika hans í augum okkar sem vilja sjá raunhæfar lausnir sem standast skoðun. Þeir sem aðhyllast áherslur flokksins ættu frekar að líta til vinstri ef árangurs á að vænta. Vinstri flokkar leggja almennt mikla áherslu á almannahagsmuni og jafnaðarmál, með það að markmiði að tryggja félagslegt réttlæti og draga úr ójöfnuði. Þeir ganga út frá þeirri grundvallarhugmynd að samfélagið eigi að byggjast á samstöðu og sanngirni þar sem allir fá jafnan aðgang að grunnþjónustu, svo sem heilbrigðis- og menntakerfi, óháð efnahag. Þetta kemur fram í áherslu vinstri flokka á öflugt velferðarkerfi, hátekjuskatt, sanngjarna dreifingu auðs og stuðning við veikburða hópa, til að mæta þörfum samfélagsins í heild fremur en að hygla sérhagsmunahópum. Sósíalistaflokkur Íslands hefur tekið þessar áherslur enn lengra með róttækum tillögum sem beinast að því að uppræta kerfislægan ójöfnuð og valdaójafnvægi í samfélaginu. Flokkurinn hafnar hugmyndafræði markaðshyggju sem hann telur hafa leitt til aukins ójafnaðar og misskiptingar, bæði í efnahagslegu og samfélagslegu samhengi. Í stefnu flokksins má sjá skýra áherslu á almannahagsmuni í baráttu fyrir eignarhaldi almennings á auðlindum og innviðum, svo sem orkukerfi, húsnæðismarkaði og heilbrigðisþjónustu. Eitt af lykilmálum Sósíalistaflokksins er húsnæðismál, þar sem hann krefst þess að húsnæði sé tryggt sem mannréttindi fremur en markaðsvara. Hann leggur til stórátak í uppbyggingu félagslegs húsnæðis til að draga úr áhrifum gróðaafla á markaðnum, sem hefur leitt til verðbólgu og skorts á viðráðanlegu húsnæði. Þá vinnur flokkurinn einnig að því að lækka framfærslukostnað, meðal annars með því að tryggja ókeypis heilbrigðisþjónustu, lækka leigu og draga úr verðtryggingu lána. Flokkurinn beinir spjótum sínum sérstaklega að sérhagsmunum stórfyrirtækja og fjármálafyrirtækja, sem hann telur hafa of mikil áhrif á stefnumótun stjórnvalda. Hann vill að auðlindir landsins, eins og orka og sjávarútvegur, skili meiri arði til almennings í stað þess að nýtast fáum útvöldum. Þessi stefna undirstrikar kjarnaviðhorf Sósíalistaflokksins: að samfélagið eigi að þjóna fólkinu í landinu en ekki einkahagsmunum. Áherslur flokksins endurspegla djúpa trú á því að jafna beri leikvöllinn í samfélaginu og að ójöfnuður sé ekki aðeins óréttlátur heldur einnig hindrun fyrir raunverulegt lýðræði. Með þessari róttæku nálgun skapar Sósíalistaflokkurinn andsvar við valdaójafnvægi sem hann telur ríkjandi í samfélaginu og býður kjósendum sem deila þessum sýn valkost sem leggur almannahagsmuni í öndvegi. Þetta er ekki flókið, kjósum Sósíalistaflokk Íslands í þessum kosningum. Höfundur er sósíalisti.
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun
Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar
Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar
Skoðun Mál Ásthildar Lóu Þórsdóttur – Hvernig manneskjur viljum við vera? Hulda Steingrímsdóttir skrifar
Skoðun Ný fjármálaáætlun - tækifæri til að efna loforðin um bætt geðheilbrigði Sandra B. Franks skrifar
Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir Skoðun