Meina þingmenn það sem þeir sögðu? Andrés Ingi Jónsson skrifar 21. október 2021 13:00 Ríki heims stefna á að vinna langtum meira jarðefnaeldsneyti en óhætt er, ætli þau að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins. Miðað við þau áform sem eru á teikniborðinu stefnir heimurinn í að framleiða rúmlega tvöfalt meira jarðefnaeldsneyti árið 2030 en þarf til að halda hlýnun Jarðar innan við 1,5°C. Þetta kemur fram í nýjustu Production Gap Report frá Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna (UNEP), raunar er þetta sama niðurstaða og komið hefur fram árlega í þessum skýrslum. Skilaboðin eru ósköp einföld: Ef ríkisstjórnum er alvara með þann metnað sem þær segjast hafa í loftslagsmálum, þá þurfa þær að hætta við allar hugmyndir um nýja vinnslu á kolum, olíu og gasi. Aðgerðir í loftslagsmálum hafa gjarnan einblínt á eftirspurnarhliðina, snúist um að breyta neyslu einstaklinga og framleiðsluháttum fyrirtækja. Í seinni tíð hefur hins vegar ákallið um að draga úr framboði á jarðefnaeldsneyti orðið sífellt háværara. Það er nefnilega ekki hægt að segjast ætla að ná kolefnishlutleysi en leyfa samt óhefta vinnslu á olíu, gasi og kolum. Skýrsla UNEP dregur vel fram hversu miklu munar á orðum og efndum í loftslagsmálum. Ríkisstjórnin missti af vagninum í vor Í baráttunni gegn vinnslu jarðefnaeldsneytis getur Ísland lagt sitt af mörkum til afvötnunar olíufíkla. En til þess þarf ríkisstjórn Íslands að setja raunverulega metnaðarfulla stefnu og þora að standa með henni. Því miður sáum við dæmi um hið gagnstæða í vor, þegar stjórnarflokkarnir treystu sér ekki einu sinni til að samþykkja frumvarp mitt um bann við olíuleit. Bann sem ætti að vera sjálfsagt og auðsótt mál í landi sem enn stundar enga olíuleit! Fyrir vikið mæta fulltrúar Íslands með minni metnað í farteskinu á loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna (COP26) sem haldin verður í Glasgow eftir tvær vikur. Ef ríkisstjórnin hefði ekki þvælst gegn olíuleitarbanni þá hefðu fulltrúar okkar getað slegist í hóp með Danmörku og Kosta Ríka, sem hafa myndað bandalag ríkja til að stöðva olíu- og gasvinnslu (BOGA). Til að komast í þann hóp dugar ekki að skila auðu, eins og ríkisstjórn Íslands, heldur þarf að hafa gripið til aðgerða. En það eru einmitt svona bandalög róttækustu ríkja sem geta aukið slagkraft loftslagsaðgerða. Með því að fara fram með góðu fordæmi og setja þannig þrýsting á þau ríki sem standa sig verr. Segja slugsunum til syndanna - ríkjum eins og Noregi og Bretlandi sem segjast hafa mikinn metnað í loftslagsmálum en taka á sama tíma þátt í ótrúlegu olíuleitarkapphlaupi. Kosningabrella eða alvöru afstaða? Við þurfum þó ekki öll að skila auðu. Alþingismenn hafa enn tök á að snúa bökum saman og senda skýr skilaboð um hvaða hópi ríkjavið viljum tilheyra. Það geta þeir gert með að kalla eftir sáttmála um takmörkun á vinnslu jarðefnaeldsneytis (e. Fossil Fuel Non-Proliferation Treaty) í tengslum við COP26, en ákall um sáttmálann verður formlega kynnt til leiks á ráðstefnunni. Ákallið var sett af stað af fulltrúum fátækustu ríkja heims, þeirra ríkja sem bera minnsta ábyrgð á hamfarahlýnun en þurfa að líkindum að axla mest af afleiðingum hennar. Íbúar í auðugari ríkjum, sem losa mikið af gróðurhúsalofttegundum, geta varla annað en stutt sáttmálann. Þannig sláumst við í hóp með 800 félagasamtökum, 2500 vísindamönnum, 100 Nóbelsverðlaunahöfum, 15 borgum og tugþúsundum einstaklinga sem gera þá einföldu kröfu að við stöndum við stóru orðin í loftslagsmálum með því að: Banna nýja vinnslu jarðefnaeldsneytis Hætta þeirri vinnslu jarðefnaeldsneytis sem er þegar í gangi Fjárfesta í nauðsynlegum umskiptum svo að ríki um allan heim hafi aðgengi að endurnýjanlegri orku, og hjálpa samfélögum og fólki sem er háð jarðefnaiðnaðinum að öðlast sanngjörn umskipti Þingfólk Pírata er þegar búið að skrifa undir sáttmálann og við hvetjum aðra þingflokka til að gera slíkt hið sama. Það ætti að vera fátt því til fyrirstöðu, svona í ljósi þess hvernig næstum allir flokkar töluðu fyrir kosningar. Núna er hins vegar komið að efndunum. Meina flokkarnir það sem þeir segja? Höfundur er þingmaður Pírata Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Andrés Ingi Jónsson Píratar Loftslagsmál Umhverfismál Alþingi COP26 Mest lesið Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson Skoðun Er þetta í alvöru umdeild skoðun fámenns hóps? Snorri Másson Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun Liðveisla fyrir öll Atli Már Haraldsson Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun Skoðun Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson skrifar Skoðun Vaka stendur með Menntavísindasviði í verki Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Vorbókaleysingar Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru umdeild skoðun fámenns hóps? Snorri Másson skrifar Skoðun Liðveisla fyrir öll Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar Skoðun Að standa við stóru orðin Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þjóðaröryggi að vera aðildarríki að Evrópusambandinu Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Fullvalda utan sambandsríkja Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar - Salómonsdómur, lög og ólög Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Sjálfstæðir grunnskólar í hættu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Borgaralegur vígbúnaður Dr. Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Áskoranir og tækni í heilbrigðisþjónustu Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Ósunginn óður til doktorsnema Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Tannhjól í mulningsvél? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Fækkum kennurum um 90% Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson skrifar Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Sjá meira
Ríki heims stefna á að vinna langtum meira jarðefnaeldsneyti en óhætt er, ætli þau að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins. Miðað við þau áform sem eru á teikniborðinu stefnir heimurinn í að framleiða rúmlega tvöfalt meira jarðefnaeldsneyti árið 2030 en þarf til að halda hlýnun Jarðar innan við 1,5°C. Þetta kemur fram í nýjustu Production Gap Report frá Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna (UNEP), raunar er þetta sama niðurstaða og komið hefur fram árlega í þessum skýrslum. Skilaboðin eru ósköp einföld: Ef ríkisstjórnum er alvara með þann metnað sem þær segjast hafa í loftslagsmálum, þá þurfa þær að hætta við allar hugmyndir um nýja vinnslu á kolum, olíu og gasi. Aðgerðir í loftslagsmálum hafa gjarnan einblínt á eftirspurnarhliðina, snúist um að breyta neyslu einstaklinga og framleiðsluháttum fyrirtækja. Í seinni tíð hefur hins vegar ákallið um að draga úr framboði á jarðefnaeldsneyti orðið sífellt háværara. Það er nefnilega ekki hægt að segjast ætla að ná kolefnishlutleysi en leyfa samt óhefta vinnslu á olíu, gasi og kolum. Skýrsla UNEP dregur vel fram hversu miklu munar á orðum og efndum í loftslagsmálum. Ríkisstjórnin missti af vagninum í vor Í baráttunni gegn vinnslu jarðefnaeldsneytis getur Ísland lagt sitt af mörkum til afvötnunar olíufíkla. En til þess þarf ríkisstjórn Íslands að setja raunverulega metnaðarfulla stefnu og þora að standa með henni. Því miður sáum við dæmi um hið gagnstæða í vor, þegar stjórnarflokkarnir treystu sér ekki einu sinni til að samþykkja frumvarp mitt um bann við olíuleit. Bann sem ætti að vera sjálfsagt og auðsótt mál í landi sem enn stundar enga olíuleit! Fyrir vikið mæta fulltrúar Íslands með minni metnað í farteskinu á loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna (COP26) sem haldin verður í Glasgow eftir tvær vikur. Ef ríkisstjórnin hefði ekki þvælst gegn olíuleitarbanni þá hefðu fulltrúar okkar getað slegist í hóp með Danmörku og Kosta Ríka, sem hafa myndað bandalag ríkja til að stöðva olíu- og gasvinnslu (BOGA). Til að komast í þann hóp dugar ekki að skila auðu, eins og ríkisstjórn Íslands, heldur þarf að hafa gripið til aðgerða. En það eru einmitt svona bandalög róttækustu ríkja sem geta aukið slagkraft loftslagsaðgerða. Með því að fara fram með góðu fordæmi og setja þannig þrýsting á þau ríki sem standa sig verr. Segja slugsunum til syndanna - ríkjum eins og Noregi og Bretlandi sem segjast hafa mikinn metnað í loftslagsmálum en taka á sama tíma þátt í ótrúlegu olíuleitarkapphlaupi. Kosningabrella eða alvöru afstaða? Við þurfum þó ekki öll að skila auðu. Alþingismenn hafa enn tök á að snúa bökum saman og senda skýr skilaboð um hvaða hópi ríkjavið viljum tilheyra. Það geta þeir gert með að kalla eftir sáttmála um takmörkun á vinnslu jarðefnaeldsneytis (e. Fossil Fuel Non-Proliferation Treaty) í tengslum við COP26, en ákall um sáttmálann verður formlega kynnt til leiks á ráðstefnunni. Ákallið var sett af stað af fulltrúum fátækustu ríkja heims, þeirra ríkja sem bera minnsta ábyrgð á hamfarahlýnun en þurfa að líkindum að axla mest af afleiðingum hennar. Íbúar í auðugari ríkjum, sem losa mikið af gróðurhúsalofttegundum, geta varla annað en stutt sáttmálann. Þannig sláumst við í hóp með 800 félagasamtökum, 2500 vísindamönnum, 100 Nóbelsverðlaunahöfum, 15 borgum og tugþúsundum einstaklinga sem gera þá einföldu kröfu að við stöndum við stóru orðin í loftslagsmálum með því að: Banna nýja vinnslu jarðefnaeldsneytis Hætta þeirri vinnslu jarðefnaeldsneytis sem er þegar í gangi Fjárfesta í nauðsynlegum umskiptum svo að ríki um allan heim hafi aðgengi að endurnýjanlegri orku, og hjálpa samfélögum og fólki sem er háð jarðefnaiðnaðinum að öðlast sanngjörn umskipti Þingfólk Pírata er þegar búið að skrifa undir sáttmálann og við hvetjum aðra þingflokka til að gera slíkt hið sama. Það ætti að vera fátt því til fyrirstöðu, svona í ljósi þess hvernig næstum allir flokkar töluðu fyrir kosningar. Núna er hins vegar komið að efndunum. Meina flokkarnir það sem þeir segja? Höfundur er þingmaður Pírata
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun
Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun
Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun
Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar
Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar
Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar
Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar
Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar
Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun
Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun
Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun